New lists of Ladkya Bhaeen महाराष्ट्र राज्यात सुरू असलेल्या ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ मध्ये लवकरच मोठा बदल होणार आहे. ही योजना राज्यातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरली आहे.
सध्या या योजनेअंतर्गत महिलांना दरमहा १५०० रुपये आर्थिक मदत दिली जात आहे. आतापर्यंत सरकारने साडेसात हजार रुपये प्रत्येक पात्र महिलेला दिले आहेत. या योजनेला महिलांकडून मोठ्या प्रमाणात प्रतिसाद मिळाला असून, याचा फायदा महायुती सरकारला विधानसभा निवडणुकीतही झाला आहे.
लाडकी बहीण योजनेत येणारे महत्त्वपूर्ण बदल
महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांच्या नेतृत्वाखाली सुरू असलेल्या ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजने’मध्ये आता मोठा बदल होणार आहे. राज्याचे उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी विधानसभा निवडणुकीच्या प्रचारदरम्यान अनेक सभांमध्ये महिलांना आश्वासन दिले होते की, राज्यात पुन्हा महायुती सरकार आल्यास या योजनेच्या मासिक हप्त्यात वाढ करून तो २१०० रुपये करण्यात येईल.
सरकारच्या या निर्णयामुळे महिलांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत होणार आहे. वाढीव रकमेमुळे महिलांना आर्थिक स्वावलंबनाच्या दिशेने पाऊल टाकता येईल. महिलांसाठी खरोखरच “सोन्याचे दिवस” येणार आहेत, असे म्हटले जात आहे.
वाढीव रक्कम केव्हापासून मिळणार?
महिलांना या वाढीव रकमेचा लाभ केव्हापासून मिळणार, याबद्दल अद्याप अधिकृत माहिती जाहीर झालेली नाही. तथापि, सूत्रांच्या माहितीनुसार, नवीन आर्थिक वर्षापासून म्हणजेच एप्रिल २०२५ पासून महिलांना वाढीव रक्कम मिळण्याची शक्यता आहे. सरकारकडून याबाबत लवकरच अधिकृत घोषणा केली जाईल अशी अपेक्षा आहे.
पात्रता निकष: कोणत्या महिला या योजनेसाठी पात्र?
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेच्या वाढीव लाभासाठी पात्र असलेल्या महिलांची निकष पुढीलप्रमाणे आहेत:
- वय मर्यादा: २१ ते ६० वर्षे वयोगटातील महिला या योजनेसाठी पात्र आहेत.
- वार्षिक उत्पन्न: कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- निवासी: अर्जदार महिला महाराष्ट्र राज्याची कायमस्वरूपी रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
- दारिद्र्य रेषेखालील कुटुंबे: विशेषतः दारिद्र्य रेषेखालील (बीपीएल) कुटुंबातील महिलांना प्राधान्य दिले जाते.
- विधवा आणि निराधार महिला: विधवा, परितक्त्या, निराधार आणि दिव्यांग महिलांनाही या योजनेत प्राधान्य दिले जाते.
योजनेची ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया
ज्या महिलांनी अद्याप या योजनेसाठी अर्ज केलेला नाही, त्यांना पुढीलप्रमाणे ऑनलाइन अर्ज करता येईल:
- महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा: www.majhi-ladki-bahin.maharashtra.gov.in
- मुख्यपृष्ठावरील ‘नवीन नोंदणी’ वर क्लिक करा.
- आवश्यक वैयक्तिक माहिती भरा: नाव, जन्मतारीख, आधार क्रमांक, मोबाईल नंबर, इत्यादी.
- कुटुंबाची आर्थिक माहिती भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा: आधार कार्ड, रेशन कार्ड, उत्पन्नाचा दाखला, बँक खात्याची माहिती, इत्यादी.
- अर्ज प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर मिळालेला अर्ज क्रमांक जतन करून ठेवा.
लाभार्थी यादीत नाव तपासण्याची प्रक्रिया
आपले नाव लाभार्थी यादीत आहे की नाही हे तपासण्यासाठी पुढील पद्धत वापरता येईल:
- अधिकृत वेबसाइटवर जा: www.majhi-ladki-bahin.maharashtra.gov.in
- ‘लाभार्थी यादी तपासा’ या पर्यायावर क्लिक करा.
- आपला आधार क्रमांक किंवा अर्ज क्रमांक प्रविष्ट करा.
- ‘शोधा’ बटणावर क्लिक करा.
- आपले नाव लाभार्थी यादीत असल्यास, त्याचे स्थिती दर्शविले जाईल.
योजनेचे लाभार्थ्यांच्या जीवनावर सकारात्मक प्रभाव
या योजनेमुळे महाराष्ट्रातील लाखो महिलांच्या जीवनात सकारात्मक बदल झाले आहेत:
आर्थिक सक्षमीकरण
मासिक आर्थिक मदतीमुळे महिलांना त्यांच्या छोट्या-मोठ्या गरजा स्वतंत्रपणे पूर्ण करण्यास मदत झाली आहे. अनेक महिलांनी या रकमेतून छोटे व्यवसाय सुरू केले आहेत.
शिक्षणावर खर्च
अनेक महिला या रकमेचा उपयोग आपल्या मुलांच्या शिक्षणासाठी करत आहेत. विशेषतः मुलींच्या शिक्षणासाठी हा निधी उपयोगी ठरत आहे.
आरोग्यविषयक खर्च
आरोग्यविषयक खर्चासाठी ही रक्कम महत्त्वपूर्ण ठरत आहे. महिलांना स्वतःच्या आणि कुटुंबाच्या आरोग्याकडे अधिक लक्ष देता येत आहे.
स्वावलंबन
या योजनेमुळे महिलांमध्ये आत्मविश्वास वाढला आहे. त्यांना कुटुंबातील आर्थिक निर्णयांमध्ये अधिक सहभागी होता येत आहे.
महिलांच्या प्रतिक्रिया
पुणे येथील सुनीता पवार (४५) म्हणतात, “मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेमुळे मला माझ्या मुलीच्या शिक्षणासाठी मदत झाली. आता वाढीव रक्कम मिळाल्यास, तिला उच्च शिक्षणासाठी पाठवू शकेन.”
नागपूर येथील वनिता वानखेडे (३८) म्हणतात, “मी या रकमेतून एक छोटा सिलाई व्यवसाय सुरू केला आहे. वाढीव रक्कम मिळाल्यास, त्यात विस्तार करू शकेन.”
अमरावती येथील शकुंतला मेश्राम (५२) म्हणतात, “माझ्यासारख्या विधवेसाठी ही योजना वरदान आहे. आता २१०० रुपये मिळणार असल्याने, माझ्या औषधांचा खर्च आणि घरखर्च भागवणे सोपे होईल.”
मात्र विरोधी पक्षांनी या योजनेच्या अंमलबजावणीबाबत आणि निधीच्या उपलब्धतेबाबत प्रश्न उपस्थित केले आहेत. त्यांच्या मते, राज्याच्या आर्थिक स्थितीत २१०० रुपये दरमहा देणे कठीण होईल. तसेच, निवडणुकीपूर्वी केलेल्या या घोषणेला ‘निवडणूक जुमला’ म्हटले जात आहे.
महायुती सरकारने या योजनेच्या विस्तारासाठी वचनबद्धता दर्शवली आहे. वाढीव रकमेव्यतिरिक्त, योजनेत आणखी काही सुधारणा करण्याचाही विचार सुरू आहे:
- कौशल्य विकास कार्यक्रम: लाभार्थी महिलांसाठी विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम सुरू करण्याचा प्रस्ताव आहे.
- आरोग्य विमा: लाभार्थींसाठी आरोग्य विमा योजना सुरू करण्याचा प्रस्ताव विचाराधीन आहे.
- विशेष बँकिंग सुविधा: लाभार्थींसाठी विनाव्याज कर्ज योजना सुरू करण्याचाही प्रस्ताव आहे.
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना महाराष्ट्रातील महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणाच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण पाऊल ठरली आहे. वाढीव रकमेमुळे या योजनेचा लाभ अधिक व्यापक होण्याची अपेक्षा आहे. महिलांसाठी खरोखरच ‘सोन्याचे दिवस’ येत आहेत, असे म्हणता येईल. या योजनेमुळे स्वावलंबी महिला आणि स्वावलंबी महाराष्ट्र निर्माण होण्यास मदत होणार आहे.
लाभार्थी महिलांनी या योजनेचा पुरेपूर उपयोग करून आपले आणि आपल्या कुटुंबाचे जीवनमान उंचावण्यासाठी प्रयत्न करावेत, तसेच आपल्या भविष्यासाठी काही रक्कम बचत करावी, असे आवाहन सरकारतर्फे करण्यात आले आहे.
