New lists of heavy rain राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदतीची मोठी बातमी समोर आली आहे. राज्य शासनाने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक मदतीसाठी तीन महत्त्वपूर्ण योजनांचे अनुदान वितरित करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
या योजनांमध्ये अतिवृष्टी नुकसान भरपाई, पीएम किसान सम्मान निधी आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा समावेश आहे. या तिन्ही योजनांद्वारे राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट रक्कम जमा होणार आहे, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक संकटातून बाहेर पडण्यास मदत होणार आहे.
1. अतिवृष्टी नुकसान भरपाई: 2920 कोटींचे अनुदान जाहीर
2024 च्या खरीप हंगामात राज्यात झालेल्या अतिवृष्टी आणि पुरामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले होते. हजारो हेक्टरवरील पिके पाण्याखाली गेली होती, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक कंबरडे मोडले. या नुकसानीची भरपाई म्हणून राज्य शासनाने 2920 कोटी 57 लाख 50 हजार रुपयांचे अनुदान मंजूर केले आहे. शासनाने 10 डिसेंबर 2024 रोजी याबाबत शासन निर्णय (GR) जारी केला असून, हा निधी जिल्हानिहाय वाटप केला जाणार आहे.
पात्र जिल्हे:
राज्यातील एकूण 22 जिल्ह्यांमधील नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना हे अनुदान मिळणार आहे. यामध्ये:
- छत्रपती संभाजीनगर विभाग: जालना, हिंगोली, नांदेड, बीड, धाराशिव, छत्रपती संभाजीनगर, परभणी आणि लातूर
- नागपूर विभाग: वर्धा, नागपूर, गोंदिया, भंडारा, गडचिरोली आणि चंद्रपूर
- नाशिक विभाग: नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर
- पुणे विभाग: सातारा, सोलापूर आणि सांगली
अनुदान वितरणाची प्रक्रिया:
अतिवृष्टी नुकसान भरपाईचे अनुदान थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात DBT (Direct Benefit Transfer) पद्धतीने जमा केले जाणार आहे. यासाठी शेतकऱ्यांची KYC प्रक्रिया पूर्ण असणे आवश्यक आहे. डिसेंबर महिन्यात KYC प्रक्रिया पूर्ण केलेल्या शेतकऱ्यांच्या खात्यात ही रक्कम लवकरच जमा होईल.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची माहिती:
- ज्या शेतकऱ्यांची KYC प्रक्रिया अद्याप पूर्ण झालेली नाही, त्यांनी ती त्वरित पूर्ण करावी.
- बँक खात्याचे तपशील अचूक असल्याची खात्री करावी.
- आधार कार्ड आणि बँक खाते यांची लिंकिंग असल्याची खात्री करावी.
- अनुदान न मिळाल्यास, संबंधित तहसील कार्यालय किंवा कृषी विभागाशी संपर्क साधावा.
2. पीएम किसान सम्मान निधी योजना: 17वा हप्ता शेतकऱ्यांच्या खात्यात
पंतप्रधान किसान सम्मान निधी योजनेंतर्गत 17व्या हप्त्याचे वितरण सुरू झाले आहे. या योजनेअंतर्गत देशभरातील लघु आणि सीमांत शेतकऱ्यांना वर्षाला 6,000 रुपये अनुदान दिले जाते. हे अनुदान तीन हप्त्यांमध्ये (प्रत्येकी 2,000 रुपये) थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केले जाते.
17व्या हप्त्याचे वैशिष्ट्य:
- या हप्त्यात राज्यातील सुमारे 85 लाख शेतकऱ्यांना लाभ मिळणार आहे.
- कृषी विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, हे अनुदान डिसेंबर 2024 पासून जानेवारी 2025 दरम्यान टप्प्याटप्प्याने वितरित केले जात आहे.
- प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याला 2,000 रुपये मिळतील.
पात्रता निकष:
- लाभार्थी शेतकरी असणे आवश्यक आहे.
- त्याच्या नावावर शेतजमीन असणे आवश्यक आहे.
- शेतकऱ्याने योजनेसाठी नोंदणी केलेली असावी.
- आधार लिंक्ड बँक खाते असणे आवश्यक आहे.
अनुदान स्थिती तपासण्याची प्रक्रिया:
- पीएम किसान पोर्टलवर जा (pmkisan.gov.in)
- “Farmers Corner” वर क्लिक करा
- “Beneficiary Status” पर्याय निवडा
- आधार क्रमांक, बँक खाते क्रमांक किंवा मोबाइल क्रमांक टाका
- “Get Data” बटणावर क्लिक करा
3. नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना: राज्य शेतकऱ्यांना अतिरिक्त मदत
राज्य सरकारने सुरू केलेल्या नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जात आहे. ही योजना पीएम किसान सम्मान निधी योजनेला पूरक म्हणून सुरू करण्यात आली आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये:
- या योजनेंतर्गत राज्यातील पात्र शेतकऱ्यांना वार्षिक 6,000 रुपयांचे अतिरिक्त अनुदान मिळते, जे तीन हप्त्यांमध्ये वितरित केले जाते.
- राज्य सरकारने या योजनेसाठी 6,900 कोटी रुपयांचा निधी राखीव ठेवला आहे.
- डिसेंबर 2024 पासून जानेवारी 2025 दरम्यान या योजनेंतर्गत नवीन हप्ता वितरित केला जात आहे.
पात्रता निकष:
- लाभार्थी राज्यातील रहिवासी असावा.
- पीएम किसान योजनेत नोंदणीकृत असावा.
- 2 हेक्टर (5 एकर) पर्यंत शेतजमीन असावी.
- आधार लिंक्ड बँक खाते असावे.
तीन योजनांचे एकत्रित लाभ
या तीन योजनांमधून एका पात्र शेतकऱ्याला खालीलप्रमाणे लाभ मिळू शकतो:
- अतिवृष्टी नुकसान भरपाई: नुकसानीच्या प्रमाणानुसार (सरासरी 5,000 ते 15,000 रुपये)
- पीएम किसान सम्मान निधी: 2,000 रुपये (17वा हप्ता)
- नमो शेतकरी महासन्मान निधी: 2,000 रुपये (नवीन हप्ता)
अशा प्रकारे, पात्र शेतकऱ्यांना या तीन योजनांमधून एकत्रित अनुदान त्यांच्या बँक खात्यात जमा होणार आहे.
मागील अनुदान न मिळालेल्या शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाची माहिती
काही शेतकऱ्यांना मागील हप्त्यांचे अनुदान मिळाले नसल्यास, त्यांनी खालील पद्धतीने समस्या निवारण करावे:
- अतिवृष्टी नुकसान भरपाई: संबंधित तहसील कार्यालय किंवा जिल्हा कृषी अधिकारी यांच्याशी संपर्क साधावा.
- पीएम किसान योजना: टोल फ्री क्रमांक 155261 वर संपर्क साधावा किंवा pmkisan.gov.in वेबसाइटवर तक्रार नोंदवावी.
- नमो शेतकरी महासन्मान निधी: राज्य कृषी विभागाच्या हेल्पलाइनवर संपर्क साधावा किंवा नजीकच्या कृषी सेवा केंद्रात भेट द्यावी.
राज्य सरकारने जाहीर केलेल्या या तीन महत्त्वपूर्ण योजनांमुळे राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत मिळणार आहे. विशेषतः अतिवृष्टी आणि नैसर्गिक आपत्तींमुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई मिळणार असल्याने, शेतकऱ्यांना पुन्हा शेती करण्यासाठी प्रोत्साहन मिळेल.
या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी त्यांची KYC प्रक्रिया पूर्ण करावी आणि बँक खात्याची माहिती अद्ययावत करावी. राज्य सरकारकडून जाहीर केल्यानुसार, येत्या काही दिवसांमध्ये हे अनुदान टप्प्याटप्प्याने वितरित केले जाईल. शेतकऱ्यांनी संबंधित विभागांशी संपर्क साधून योजनांची अद्ययावत माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जात आहे.
राज्यातील शेतकऱ्यांना या योजनांचा लाभ मिळवून देण्यासाठी वेगवेगळ्या स्तरांवर प्रयत्न सुरू आहेत. या अनुदानामुळे शेतकरी आर्थिक संकटातून बाहेर पडू शकतील आणि पुढील हंगामासाठी तयारी करू शकतील. शेतकऱ्यांनी या योजनांचा पूर्ण लाभ घेण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे सुसज्ज ठेवावीत आणि वेळोवेळी योजनांच्या अद्यतनांसाठी माहिती घेत राहावी.
