Ladki Bhaeen Yojana महाराष्ट्राच्या विकासाला नवी दिशा देणारा आणि समाजातील सर्व घटकांना न्याय देणारा अर्थसंकल्प 2025-26 मध्ये सादर करण्यात आला आहे. राज्याचे उपमुख्यमंत्री तथा वित्त व नियोजन मंत्री आ. श्री. अजितदादा पवार यांनी सादर केलेल्या या अर्थसंकल्पात महिला सक्षमीकरण, बालकल्याण आणि ग्रामीण विकासाला प्राधान्य देण्यात आले आहे. विशेषतः ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ आणि ‘लेक लाडकी योजना’ यांसारख्या महत्त्वाच्या योजनांची घोषणा या अर्थसंकल्पात करण्यात आली आहे.
भरघोस निधीची तरतूद
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेसाठी 2025-26 या आर्थिक वर्षात तब्बल ३६ हजार कोटी रुपयांचा निधी मंजूर करण्यात आला आहे. ही योजना महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनासाठी महत्त्वाची ठरणार आहे. डिजिटल बेनिफिट ट्रान्सफर (DBT) प्रणालीद्वारे या योजनेचा लाभ थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा केला जाणार आहे, ज्यामुळे पारदर्शकता वाढेल आणि भ्रष्टाचारावर नियंत्रण राहील. 🔄
महिलांना मिळणारा मासिक निधी त्यांच्या दैनंदिन गरजा भागवण्यासोबतच त्यांना आर्थिक स्वातंत्र्य देण्यासाठी महत्त्वाचा ठरणार आहे. राज्यातील कोट्यवधी महिलांचे जीवनमान उंचावण्यासाठी ही योजना नक्कीच मैलाचा दगड ठरेल. 📈
लाडकी बहीण ‘रूपे कार्ड’: डिजिटल सक्षमीकरणाची पहिली पायरी 💳
या योजनेअंतर्गत लाभार्थी महिलांना छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या छायाचित्रासह खास ‘रूपे कार्ड’ देण्यात येणार आहे. महाराष्ट्र हे देशातील पहिले राज्य ठरले आहे जे अशा प्रकारचे कार्ड लाभार्थ्यांना देणार आहे. हे कार्ड महिलांना खालील सुविधा उपलब्ध करून देईल:
- मल्टी-मोडल ट्रान्सपोर्ट एक्सेस सुविधा 🚌
- डिजिटल आर्थिक व्यवहारांची सुरक्षितता 🔒
- विमा संरक्षण 📝
- क्यूआर कोड पेमेंट सुविधा 📱
या सुविधा महिलांना डिजिटल अर्थव्यवस्थेशी जोडतील आणि त्यांना आर्थिक व्यवहारात स्वातंत्र्य मिळेल. डिजिटल इंडिया अभियानाला चालना देणारे हे कार्ड महिलांच्या जीवनात क्रांतिकारक बदल घडवून आणेल. 🆕
राज्यस्तरीय क्रेडिट संस्था: महिला उद्योजकतेला प्रोत्साहन 🏢
अर्थसंकल्पामध्ये महिला आर्थिक विकास महामंडळाच्या मदतीने राज्यस्तरीय क्रेडिट संस्था स्थापन करण्याची घोषणा करण्यात आली आहे. ही संस्था महिला उद्योजकांना कमी व्याजदरावर कर्ज उपलब्ध करून देईल, ज्यामुळे स्वयंरोजगाराला चालना मिळेल.
नागपूर महिला सन्मान क्रेडिट सोसायटीच्या धर्तीवर राज्यभरात अशा संस्था स्थापन करण्यावर भर दिला जाणार आहे. या संस्थांमार्फत महिला बचत गटांना प्रोत्साहन मिळेल आणि महिलांचे सक्षमीकरण होईल. 🌱
लेक लाडकी योजना: मुलींच्या भविष्यासाठी ठोस पाऊल 👧
मुलींचा जन्मदर वाढविणे, त्यांचे शिक्षण सुनिश्चित करणे आणि बालविवाह रोखण्यासाठी लेक लाडकी योजना महत्त्वाची ठरली आहे. या योजनेतून आतापर्यंत १ लाख १७ हजार ३९० मुलींना लाभ झाला असून, ५० कोटी ५५ लाख रुपयांचा निधी वितरित करण्यात आला आहे.
या अर्थसंकल्पात लेक लाडकी योजनेसाठी अधिक निधीची तरतूद करण्यात आली आहे, ज्यामुळे अधिकाधिक मुलींना या योजनेचा लाभ मिळेल. मुलींचे शिक्षण, आरोग्य आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी ही योजना अत्यंत महत्त्वाची ठरणार आहे. 📚
महिलांसाठी इतर महत्त्वाच्या योजना 👩👧👦
अंगणवाडी सेविका व मदतनीसांसाठी वेतनवाढ 💵
अर्थसंकल्पात अंगणवाडी सेविका आणि मदतनीसांच्या मानधनात वाढ करण्यात आली आहे. तसेच १८,००० नवीन जागांसाठी भरती प्रक्रिया राबवण्यात येणार आहे. या निर्णयामुळे ग्रामीण भागातील महिलांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होतील आणि बालकांचे आरोग्य सुधारण्यास मदत होईल. 👶
महिला बचत गटांना प्रोत्साहन 👩👩👧👧
महिला बचत गटांना व्याजमुक्त कर्ज, तांत्रिक प्रशिक्षण आणि बाजारपेठ उपलब्ध करून देण्यासाठी विशेष योजना जाहीर करण्यात आली आहे. ग्रामीण भागातील महिलांना स्वयंरोजगाराची संधी मिळून त्यांचे आर्थिक सक्षमीकरण होण्यास मदत होईल. 🌾
महिला आरोग्य सुरक्षा 🏥
महिलांच्या आरोग्यासाठी विशेष तरतुदी करण्यात आल्या आहेत. गर्भवती महिलांसाठी पोषण आहार, आरोग्य तपासणी आणि औषधोपचारासाठी विशेष योजना राबवण्यात येणार आहेत. या योजनांमुळे मातृत्व मृत्यूदर कमी होण्यास मदत होईल. ❤️
अर्थसंकल्पातील इतर महत्त्वाचे मुद्दे
वीज ग्राहकांसाठी सवलत
३०० युनिटपर्यंत वीज वापरणाऱ्या ग्राहकांसाठी विशेष सवलतीची घोषणा करण्यात आली आहे. यामुळे सामान्य नागरिकांवरील आर्थिक बोजा कमी होईल.
शेतकरी कल्याण योजना
शेतकऱ्यांसाठी विविध कल्याणकारी योजनांची घोषणा करण्यात आली आहे. कर्जमाफी, बियाणे-खते यांवरील अनुदान आणि सिंचन योजनांसाठी विशेष निधी ठेवण्यात आला आहे.
युवा कौशल्य विकास
मुख्यमंत्री युवा कार्य प्रशिक्षण योजनेंतर्गत ११ महिन्यांचे प्रशिक्षण आणि दरमहा १०,००० रुपये मानधन देण्याची तरतूद करण्यात आली आहे. यामुळे तरुणांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध होतील.
महाराष्ट्राचा अर्थसंकल्प 2025-26 हा विशेषतः महिला, बालके आणि ग्रामीण भागातील गरजू घटकांसाठी आशादायक ठरला आहे. ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना’ आणि ‘लेक लाडकी योजना’ यांसारख्या महत्त्वाकांक्षी योजनांमुळे राज्यातील महिलांचे सक्षमीकरण होण्यास मदत होईल.
महिला स्वावलंबी झाल्या तर कुटुंब, समाज आणि राष्ट्र विकसित होऊ शकते. या अर्थसंकल्पाने महिलांच्या विकासाला प्राधान्य देऊन विकासाचा हा नवा मार्ग निवडला आहे. आगामी काळात या योजनांची प्रभावी अंमलबजावणी झाल्यास महाराष्ट्राचा विकास निश्चितपणे गतिमान होईल. 🚀