Gram maize market price सध्या देशभरात शेतीमालाच्या दरात मोठ्या प्रमाणात चढ-उतार सुरू आहे. काही शेतमालाच्या किंमती वाढल्या आहेत तर काही पिकांचे भाव घसरले आहेत. शेतकऱ्यांसाठी या परिस्थितीचा आढावा घेणे आणि बाजारातील घडामोडींवर लक्ष ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे ठरले आहे. विशेषतः हरभरा, कारले, मका, सोयाबीन आणि कापूस या पिकांच्या बाजारभावात जाणवणारे बदल लक्षणीय आहेत. येथे या प्रमुख पिकांच्या बाजारभावाविषयी सविस्तर माहिती देत आहोत.
हरभऱ्याच्या दरात सुधारणा, मात्र अजूनही दबाव
गेल्या काही दिवसांपासून हरभऱ्याच्या बाजारभावात सकारात्मक बदल दिसून आले आहेत. या सुधारणेमागे केंद्र सरकारने घेतलेला एक महत्त्वाचा निर्णय कारणीभूत ठरला आहे. सरकारने पिवळ्या वाटाण्याच्या मुक्त आयातीला मुदतवाढ न देण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे १ मार्चपासून पिवळा वाटाणा आयातीवर ५० टक्के शुल्क आणि प्रति टन २०० रुपये किमान आयात मूल्य लागू करण्यात आले आहे.
या धोरणात्मक बदलाचा थेट फायदा देशांतर्गत हरभरा उत्पादक शेतकऱ्यांना होताना दिसत आहे. आयात शुल्कामुळे परदेशातून येणाऱ्या स्वस्त हरभऱ्याला आळा बसला असून, देशी हरभऱ्याला बाजारात चांगला भाव मिळू लागला आहे. याचा परिणाम म्हणून हरभऱ्याच्या दरात प्रति क्विंटल ५० रुपयांची वाढ झाली आहे. सध्या बाजारात हरभऱ्याचे दर ५२०० ते ५६०० रुपयांच्या दरम्यान आहेत.
Also Read:
एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमती घसरल्या, जाणून घ्या तुमच्या शहरातील दर LPG gas cylinder prices
मात्र, बाजारतज्ज्ञांच्या मते, ही वाढ अल्पकालीन स्वरूपाची असू शकते. कारण पुढील दोन महिन्यांत देशभरातून हरभऱ्याची मोठ्या प्रमाणात आवक होण्याची शक्यता आहे. अशा परिस्थितीत बाजारावर पुन्हा दबाव येऊ शकतो आणि किंमती स्थिर राहण्याची किंवा किंचित घसरण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यामुळे हरभरा उत्पादक शेतकऱ्यांनी सध्याच्या बाजारभावाचा विचार करून, योग्य संधी मिळताच आपला माल विकावा, असा सल्ला बाजारतज्ज्ञ देत आहेत.
कारल्याच्या दरात घसरण, परंतु मागणी टिकून
महाराष्ट्रासह देशातील इतर राज्यांत कारल्याची मोठ्या प्रमाणात लागवड झाली असून, सध्या बाजारात त्याची आवक वाढली आहे. उन्हाळ्याच्या सुरुवातीला कारल्याला मागणी चांगली असल्याने शेतकऱ्यांनी या भाजीपाल्याकडे अधिक लक्ष दिले होते. मात्र, आता पुरवठा वाढल्यामुळे दरांवर परिणाम झाला आहे.
मागील आठवड्यात कारल्याच्या बाजारभावात प्रति क्विंटल ३०० ते ५०० रुपयांची घट नोंदवली गेली आहे. सध्या कारल्याचे दर २५०० ते ३००० रुपयांच्या दरम्यान स्थिरावले आहेत. ग्राहकांकडून अजूनही चांगली मागणी असली तरी वाढत्या पुरवठ्यामुळे किंमतींवर दबाव आहे.
बाजार विश्लेषकांच्या मते, पुढील काही दिवसांतही कारल्याची आवक सुरू राहणार असल्याने, दरात लक्षणीय वाढ होण्याची शक्यता कमी आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपला उत्पादित माल बाजारातील मागणीचा अभ्यास करून योग्य वेळी विक्री करणे हितावह ठरेल.
मक्याचा बाजार स्थिर, पुढील आठवड्यात चलबिचल संभाव्य
मक्याचा बाजार सध्या स्थिर आहे, असे चित्र दिसत आहे. इथेनॉल निर्मिती, पोल्ट्री उद्योग आणि स्टार्च उद्योगांकडून मक्याला चांगली मागणी मिळत आहे. मात्र, देशांतर्गत पुरेशा साठ्यामुळे आणि रब्बी हंगामात मक्याच्या लागवडीत झालेल्या वाढीमुळे गेल्या दोन महिन्यांपासून मक्याच्या दरात विशेष वाढ झालेली दिसत नाही.
सध्या बाजारात मक्याला सरासरी २१०० ते २३०० रुपये प्रति क्विंटल दर मिळत आहे. शेती अर्थशास्त्रज्ञ आणि बाजार अभ्यासकांच्या मते, पुढील दोन-तीन आठवड्यांत मक्याच्या दरात काही प्रमाणात चढ-उतार होऊ शकतात. हवामानातील बदल, नवीन हंगामाची आवक आणि निर्यात मागणीत होणारे बदल यांचा परिणाम मक्याच्या बाजारभावावर होऊ शकतो.
मका उत्पादक शेतकऱ्यांनी पुढील काही आठवड्यांत बाजारातील स्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवावे आणि त्यानुसार विक्रीचे नियोजन करावे, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे.
सोयाबीनच्या दरात मोठी घसरण, हमीभावापेक्षा खालची पातळी
सोयाबीन उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी बाजारातील सध्याची स्थिती नाराजी निर्माण करणारी आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोयाबीनचे दर कमी असल्याचा थेट परिणाम भारतीय बाजारपेठेवर झाला आहे. सध्या सोयाबीन हमीभावापेक्षा तब्बल १००० रुपयांनी कमी दराने विकले जात आहे, जे शेतकऱ्यांसाठी चिंतेचे कारण ठरले आहे.
बाजार समित्यांमध्ये सोयाबीनचे दर ३७०० ते ४००० रुपयांच्या दरम्यान आहेत, तर प्रक्रिया केंद्रांमध्ये (प्लांट्स) ४२५० ते ४३०० रुपयांच्या दरम्यान सोयाबीन खरेदी केले जात आहे. देशभरातून सोयाबीनची आवक सध्या स्थिर असल्याने, पुढील काही दिवसांत दरात मोठे बदल होण्याची शक्यता कमी आहे.
सोयाबीन उत्पादकांनी बाजारातील प्रवाहांवर सतत नजर ठेवावी आणि आपल्या आर्थिक गरजेनुसार विक्रीचे नियोजन करावे, असा सल्ला तज्ज्ञ देत आहेत.
कापसाच्या बाजारात मंदी, जागतिक घडामोडींचा परिणाम
कापूस उत्पादकांसाठीही बाजाराचे चित्र फारसे उत्साहवर्धक नाही. गेल्या काही दिवसांत कापसाच्या दरात नरमाई दिसून आली आहे. ही परिस्थिती केवळ भारतातच नाही तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही कापसाचे दर घसरले आहेत.
अमेरिकेत डॉलरच्या दरात झालेल्या वाढीमुळे भारतातून होणाऱ्या कापूस निर्यातीवर विपरीत परिणाम झाला आहे. निर्यातीत घट झाल्याने जागतिक बाजारपेठेत कापसाच्या किंमतींमध्ये सुमारे दोन टक्क्यांची घट नोंदवली गेली आहे.
देशांतर्गत बाजारातही सर्वत्र स्थिरता दिसून येत असून, आज कापूस सरासरी ७००० ते ७३०० रुपये प्रति क्विंटल दराने विकला गेला. मात्र, मार्च महिन्यात कापसाची शेतांतून येणारी आवक कमी होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. त्यामुळे दराला काहीसा आधार मिळू शकतो, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे सल्ले
सध्याच्या बाजारपेठेतील परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवावेत:
- हरभरा उत्पादकांसाठी: दरात सुधारणा दिसत असली तरी पुढील काही महिन्यांत मोठ्या आवकेमुळे बाजारावर दबाव राहू शकतो. योग्य संधी पाहून विक्री करावी.
- कारले उत्पादकांसाठी: दर कमी झाले असले तरी चांगली मागणी आहे. बाजारातील गरदीचा विचार करून आपला माल विकावा.
- मका उत्पादकांसाठी: बाजार सध्या स्थिर आहे परंतु पुढील आठवड्यात चलबिचल होऊ शकते. बारकाईने निरीक्षण करावे.
- सोयाबीन उत्पादकांसाठी: दरात मोठी घट आहे. हमीभावापेक्षा कमी दराने विक्री करावी लागत आहे. आर्थिक गरजेनुसार विक्रीचे नियोजन करावे.
- कापूस उत्पादकांसाठी: बाजारात मंदी असून, जागतिक बाजाराचा प्रभाव दिसत आहे. मार्च महिन्यात आवक कमी होऊन दरात किंचित सुधारणा होऊ शकते, याचा विचार करावा.
शेवटी, शेतकऱ्यांनी बाजारपेठेतील अस्थिरतेचा विचार करून, सर्व घडामोडींवर सतत नजर ठेवावी आणि योग्य वेळी विक्रीचा निर्णय घ्यावा. कधीकधी थोडा वेळ थांबून दर वाढण्याची वाट पाहणे फायद्याचे ठरते, तर कधी बाजारातील अनिश्चिततेचा विचार करता तात्काळ विक्री करणे हितावह ठरू शकते. प्रत्येक शेतकऱ्याने आपल्या स्थानिक बाजारपेठेतील परिस्थितीनुसार आणि आपल्या आर्थिक गरजांनुसार योग्य निर्णय घ्यावा.
