get free solar भारतात नवीकरणीय ऊर्जेचे क्षेत्र प्रचंड वेगाने विकसित होत आहे. या क्षेत्रात मोठी क्रांती घडवून आणण्यासाठी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी “पीएम सूर्य घर: मुफ्त बिजली योजना” ही अभिनव योजना सुरू केली आहे. ही योजना भारतीय कुटुंबांना आर्थिक फायदे देण्याबरोबरच पर्यावरण संरक्षणासही मदत करेल.
वीज बिलाच्या वाढत्या आकड्यांमुळे सामान्य नागरिकांना होणारा आर्थिक ताण कमी करण्यासाठी ही योजना महत्त्वाची ठरेल. सूर्य घर योजनेअंतर्गत, घरांच्या छतावर सौर पॅनेल बसवून मोफत वीज निर्मिती करता येईल. सरकारने २०२७ पर्यंत एक कोटी घरांपर्यंत ही योजना पोहोचवण्याचे महत्त्वाकांक्षी उद्दिष्ट ठेवले आहे.
ही योजना आहे तरी काय?
पीएम सूर्य घर: मुफ्त बिजली योजना ही जगातील सर्वात मोठी घरगुती छतावरील सौर ऊर्जा योजना आहे. या योजनेअंतर्गत, भारतीय नागरिक त्यांच्या घराच्या छतावर सौर पॅनेल बसवून आपल्या वीजबिलांमध्ये मोठी बचत करू शकतात. सरकारने या योजनेसाठी टप्प्याटप्प्याने उद्दिष्टे निश्चित केली आहेत:
Also Read:
बांधकाम कामगारांच्या मुलांना मिळणार दरमहा 5,000 हजार रुपये Children of construction workers
- मार्च २०२५ पर्यंत १० लाख घरे
- ऑक्टोबर २०२५ पर्यंत २० लाख घरे
- मार्च २०२७ पर्यंत १ कोटी घरे
सध्या दरमहिन्याला सरासरी ७०,००० घरांवर सौर पॅनेल बसवण्याचे काम चालू आहे, आणि आतापर्यंत ६.३ लाख घरांवर यशस्वीरित्या पॅनेल स्थापित करण्यात आले आहेत.
योजनेचे मुख्य आकर्षण
१. मोफत वीज आणि आर्थिक बचत
या योजनेचे सर्वात मोठे आकर्षण म्हणजे घरांसाठी मोफत वीज निर्मिती. रूफटॉप सौर पॅनेल्स बसवून कुटुंबे त्यांच्या वीजबिलात मोठी बचत करू शकतात. सध्याच्या वाढत्या वीजदरांच्या काळात, ही बचत अत्यंत महत्त्वाची आहे.
उदाहरणार्थ, ३ किलोवॅट क्षमतेचे सौर पॅनेल दरमहिन्याला ३०० पेक्षा जास्त युनिट वीज निर्माण करू शकतात. वापरानंतर शिल्लक राहिलेली वीज ग्रिडला विकून अतिरिक्त उत्पन्नही मिळवता येते.
२. सरकारी अनुदान
या योजनेअंतर्गत, घरगुती विजेच्या सरासरी मासिक वापरावर आधारित अनुदान देण्यात येते:
- ०-१५० युनिट मासिक वापर: १-२ किलोवॅट क्षमतेसाठी ₹३०,००० ते ₹६०,००० अनुदान
- १५०-३०० युनिट मासिक वापर: २-३ किलोवॅट क्षमतेसाठी ₹६०,००० ते ₹७८,००० अनुदान
- ३०० युनिट पेक्षा जास्त मासिक वापर: ३ किलोवॅट पेक्षा जास्त क्षमतेसाठी ₹७८,००० अनुदान
छतावरील सौरऊर्जेसाठी केंद्र सरकारकडून २ किलोवॅट क्षमतेसाठी ६०% आणि २ ते ३ किलोवॅट क्षमतेसाठी अतिरिक्त ४०% अनुदान दिले जाते. अशाप्रकारे, ३ किलोवॅट पर्यंत सरकारी अनुदान मिळू शकते.
३. कमी व्याजदरावर कर्ज
योजनेअंतर्गत, ३ किलोवॅट पर्यंतच्या सौर प्रणालीसाठी अंदाजे ७% व्याजदराने कर्ज उपलब्ध आहे. हे कमी व्याजदर जनतेला सौर पॅनेल घेण्यास प्रोत्साहित करतात.
पात्रता
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही आवश्यक अटी आहेत:
१. भारतीय नागरिकत्व: लाभार्थी भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे. २. स्वतःच्या मालकीचे घर: लाभार्थीच्या नावावर घर असले पाहिजे आणि सौर पॅनेल बसवण्यासाठी योग्य छत असणे आवश्यक आहे. ३. वैध वीज जोडणी: अर्जदाराच्या घरात वैध वीज कनेक्शन असणे आवश्यक आहे. ४. दुहेरी लाभ नसावा: अर्जदाराने यापूर्वी इतर कोणत्याही सौरऊर्जा योजनेअंतर्गत अनुदान घेतलेले नसावे.
अर्ज प्रक्रिया
योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया सुलभ आणि ऑनलाइन आहे:
१. अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: https://pmsuryaghar.gov.in/ या वेबसाइटवर जाऊन अर्ज प्रक्रिया सुरू करा. २. वैयक्तिक माहिती नोंदणी: नाव, पत्ता आणि इतर आवश्यक माहिती भरा. ३. ग्राहक क्रमांक आणि मोबाईल नंबरसह लॉगिन: वीजपुरवठादार कंपनीकडून मिळालेल्या ग्राहक क्रमांकाचा वापर करा. ४. अर्ज भरा: आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करून अर्ज पूर्ण करा. ५. वीज वितरण कंपनीची (DISCOM) मान्यता घ्या: अर्ज मंजूर झाल्यानंतर, नोंदणीकृत विक्रेत्याद्वारे सौर प्रणाली बसवा. ६. स्थापनेनंतरची प्रक्रिया: प्रतिष्ठापनानंतर प्रणालीचा तपशील सबमिट करा आणि नेट मीटरसाठी अर्ज करा. ७. बँक तपशील आणि कागदपत्रे सबमिट करा: अनुदान मिळवण्यासाठी बँक तपशील आणि रद्द केलेला धनादेश सबमिट करा.
या प्रक्रियेनंतर, ३० दिवसांच्या आत अनुदान मिळते.
योजनेचे दूरगामी परिणाम
१. पर्यावरण संरक्षण
सौर पॅनेलच्या २५ वर्षांच्या कार्यकाळात १००० बिलियन युनिट वीज निर्मिती अपेक्षित आहे. या स्वच्छ ऊर्जेमुळे ७२० दशलक्ष टन कार्बन डाय-ऑक्साइड उत्सर्जन टळणार आहे. हा पर्यावरण संरक्षणाच्या दृष्टीने महत्त्वाचा टप्पा आहे.
२. राष्ट्रीय बचत
ही योजना सरकारला दरवर्षी ७५,००० कोटी रुपयांची बचत करण्यास मदत करेल. ही बचत इतर विकास कामांसाठी वापरता येईल.
३. रोजगारनिर्मिती
या योजनेमुळे अंदाजे १७ लाख प्रत्यक्ष रोजगारांची निर्मिती होईल. उत्पादन, पुरवठा, विक्री, प्रतिष्ठापन, संचालन आणि देखभाल या क्षेत्रांमध्ये रोजगाराच्या संधी वाढतील, ज्यामुळे देशाच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल.
४. राष्ट्रीय ऊर्जा क्षमता
या योजनेमुळे देशात ३० गिगावॅट नवीन सौरऊर्जा क्षमता निर्माण होईल. हे भारताच्या नवीकरणीय ऊर्जा लक्ष्यांकडे टाकलेले महत्त्वाचे पाऊल आहे.
मॉडेल सोलार व्हिलेज उपक्रम
पीएम सूर्य घर योजनेअंतर्गत “मॉडेल सोलार व्हिलेज” हा विशेष उपक्रम सुरू करण्यात आला आहे. या उपक्रमांतर्गत, प्रत्येक जिल्ह्यात एक आदर्श सौर गाव विकसित केले जाईल. यासाठी ८०० कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.
या योजनेची पात्रता खालीलप्रमाणे आहेत:
- गाव महसुली गाव असावे.
- लोकसंख्या ५,००० पेक्षा जास्त असावी (विशेष श्रेणी राज्यांसाठी २,०००).
- नवीकरणीय ऊर्जा क्षमतेच्या आधारे स्पर्धात्मक प्रक्रियेद्वारे निवड केली जाईल.
निवड प्रक्रिया जिल्हा स्तर समितीद्वारे केली जाईल आणि सर्वाधिक नवीकरणीय ऊर्जा क्षमता असलेल्या गावाला १ कोटी रुपयांचे अनुदान दिले जाईल.
Also Read:
आठवा वेतन आयोग बाबत कर्मचाऱ्यांना मोठी खुशखबर, पगारात एवढी वाढ Big good news for employees
आपल्या घरासाठी सौर ऊर्जा – एक सुवर्ण संधी
पीएम सूर्य घर योजना ही सामान्य नागरिकांना त्यांच्या घरांसाठी स्वच्छ ऊर्जा निर्माण करण्याची आणि वीजबिलात बचत करण्याची सुवर्णसंधी आहे. अनुदान आणि आर्थिक फायद्यांसह, ही योजना आर्थिकदृष्ट्या फायदेशीर ठरत आहे.
आपल्या घराच्या छतावर सौर पॅनेल बसवून, आपण केवळ स्वतःसाठीच नाही तर पर्यावरणासाठी आणि राष्ट्रीय ऊर्जा सुरक्षिततेसाठीही महत्त्वाचे योगदान देऊ शकता. भारताच्या स्वच्छ ऊर्जा भविष्याचा एक भाग बनण्याची ही एक अद्वितीय संधी आहे.
पीएम सूर्य घर योजनेसारख्या उपक्रमांमुळे भारत २०३० पर्यंत ५०० GW नवीकरणीय ऊर्जा क्षमता आणि २०७० पर्यंत नेट-झिरो उत्सर्जन यांची लक्ष्ये गाठण्याच्या मार्गावर आहे. आता वेळ आली आहे की प्रत्येक भारतीय या राष्ट्रीय मिशनमध्ये सहभागी व्हावा.
पीएम सूर्य घर: मुफ्त बिजली योजना ही भारताच्या स्वच्छ ऊर्जा मिशनचा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. या योजनेमुळे घरगुती ग्राहकांना आर्थिक फायदे होण्याबरोबरच राष्ट्रीय पातळीवर ऊर्जा सुरक्षिततेला चालना मिळेल आणि कार्बन उत्सर्जनात घट होईल.
वीजबिलात बचत, सरकारी अनुदान आणि पर्यावरण संरक्षण या तिहेरी फायद्यांसह, ही योजना भारताच्या शाश्वत विकासासाठी महत्त्वाचे योगदान देईल. भारताच्या ऊर्जा स्वावलंबनाच्या मार्गावरील ही एक महत्त्वाची पायरी आहे.
