gas cylinder prices नवीन वर्षाच्या सुरुवातीला देशातील ग्राहकांसाठी एक महत्त्वाची आणि आनंददायी बातमी समोर आली आहे. गेल्या सहा महिन्यांपासून सातत्याने वाढत असलेल्या व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत प्रथमच मोठी घसरण नोंदवली गेली आहे. या दरकपातीमुळे विशेषतः लघु व्यवसायिक आणि खाद्यपदार्थ विक्रेत्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
घरगुती गॅस क्षेत्रात मार्च 2024 मध्येच सरकारने महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला होता. त्यानुसार घरगुती वापरासाठी असलेल्या 14.2 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत लक्षणीय कपात करण्यात आली होती. विशेष म्हणजे गेल्या दशकभरात गॅस सिलेंडरच्या किमती तिप्पट झाल्याचा आरोप विरोधी पक्षांनी केला होता. या पार्श्वभूमीवर सरकारने घेतलेल्या निर्णयामुळे 1100 रुपयांवरून दर खाली आले.
सध्याची परिस्थिती पाहता, देशाच्या प्रमुख महानगरांमध्ये घरगुती गॅस सिलेंडरचे दर खालीलप्रमाणे आहेत:
- दिल्ली: 803 रुपये
- मुंबई: 802.50 रुपये
- कोलकत्ता: 829 रुपये
- चेन्नई: 818.50 रुपये
विशेष उल्लेखनीय बाब म्हणजे उज्ज्वला योजनेअंतर्गत लाभार्थ्यांना प्रति सिलेंडर 300 रुपयांची अतिरिक्त सबसिडी दिली जात आहे. या योजनेमुळे गरीब कुटुंबांना स्वयंपाक गॅसचा वापर परवडणारा झाला आहे.
व्यावसायिक क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण बदल
जानेवारी 2025 मध्ये व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किंमतीत महत्त्वपूर्ण घसरण झाली आहे. गेल्या जुलैपासून सातत्याने वाढत असलेल्या किमतींना आता पहिल्यांदाच ब्रेक लागला आहे. प्रमुख महानगरांमधील दरकपात खालीलप्रमाणे आहे:
दिल्ली:
- घसरण: 14.5 रुपये
- नवीन दर: 1,804 रुपये
मुंबई:
- घसरण: 15 रुपये
- नवीन दर: 1,756 रुपये
कोलकत्ता:
- घसरण: 16 रुपये
- नवीन दर: 1,911 रुपये
चेन्नई:
- घसरण: 14.5 रुपये
- नवीन दर: 1,966 रुपये
मागील पाच महिन्यांचा आढावा
जुलै ते डिसेंबर 2024 या कालावधीत व्यावसायिक गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये मोठी वाढ झाली होती. या काळात:
- दिल्लीत 172.5 रुपयांची एकूण वाढ
- मुंबईत 173 रुपयांची एकूण वाढ
- कोलकत्ता आणि चेन्नईत 171 रुपयांची एकूण वाढ
डिसेंबर 2024 मध्ये सलग पाचव्यांदा दरवाढ करण्यात आली होती. त्यावेळी 19 किलो एलपीजी सिलेंडरच्या किमतीत 16.50 रुपयांची वाढ करण्यात आली होती. या वाढीनंतर किंमती खालीलप्रमाणे होत्या:
- दिल्ली: 1,818.50 रुपये
- मुंबई: 1,771 रुपये
- कोलकत्ता: 1,927 रुपये
- चेन्नई: 1,980 रुपये
दरकपातीचे परिणाम आणि महत्त्व
ही दरकपात विशेषतः लघु व्यवसायिक क्षेत्रासाठी महत्त्वपूर्ण आहे. हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स, स्ट्रीट फूड विक्रेते आणि इतर खाद्यपदार्थ व्यवसायिकांना यामुळे थोडा दिलासा मिळणार आहे. गेल्या पाच महिन्यांत झालेल्या सातत्यपूर्ण दरवाढीमुळे त्यांच्या व्यवसायावर मोठा आर्थिक भार पडला होता.
आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेतील कच्च्या तेलाच्या किमती आणि डॉलरच्या तुलनेत रुपयाचे मूल्य या घटकांवर गॅस सिलेंडरच्या किमती अवलंबून असतात. तज्ज्ञांच्या मते, जागतिक बाजारपेठेतील स्थिरता कायम राहिल्यास, येत्या काळात गॅस सिलेंडरच्या किमतींमध्ये आणखी घसरण होण्याची शक्यता आहे.
सरकारी धोरणांचा प्रभाव
मोदी सरकारने घरगुती गॅस वापरकर्त्यांसाठी घेतलेले निर्णय आणि उज्ज्वला योजनेसारख्या कार्यक्रमांमुळे सामान्य नागरिकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. विशेषतः ग्रामीण भागात स्वच्छ इंधनाचा वापर वाढला असून, महिलांच्या आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम झाला आहे.
या दरकपातीमुळे एकूणच अर्थव्यवस्थेवर सकारात्मक परिणाम होण्याची अपेक्षा आहे. व्यावसायिक क्षेत्रातील खर्च कमी झाल्याने, त्याचा फायदा अंतिमतः ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे. सध्याच्या महागाईच्या काळात ही दरकपात नागरिकांसाठी दिलासादायक ठरणार आहे.