EPS 95 pension केंद्र सरकारने एका ऐतिहासिक निर्णयाद्वारे देशातील लाखो EPS-95 पेन्शनधारकांना दिलासा देणारी घोषणा केली आहे. 1 एप्रिल 2025 पासून Employees’ Pension Scheme (EPS-95) मध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण बदल अंमलात येणार आहेत. या निर्णयामुळे देशभरातील पेन्शनधारकांच्या जीवनमानात लक्षणीय सुधारणा होण्याची अपेक्षा आहे.
केंद्रीय अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025 मध्ये या महत्त्वाच्या सुधारणांची घोषणा केली. त्यांनी सांगितले की, “पेन्शनधारकांच्या दीर्घकालीन मागण्यांचा सरकारने गांभीर्याने विचार केला असून, त्यांना सन्मानपूर्वक जीवन जगता यावे, या उद्देशाने हे निर्णय घेण्यात आले आहेत.”
या नवीन योजनेतील सर्वात महत्त्वाचा बदल म्हणजे किमान पेन्शनमध्ये करण्यात आलेली भरघोस वाढ. सध्या पेन्शनधारकांना मिळणारी किमान पेन्शन दरमहा ₹1,000 वरून थेट ₹7,500 पर्यंत वाढवण्यात येणार आहे. तसेच, कमाल पेन्शनची मर्यादा ₹10,050 पर्यंत नेण्यात येणार आहे. ही वाढ पेन्शनधारकांच्या आर्थिक स्थितीत मोठी सुधारणा घडवून आणेल.
महागाई भत्त्याच्या (DA) बाबतीतही महत्त्वपूर्ण निर्णय घेण्यात आला आहे. आता पेन्शनमध्ये नियमितपणे महागाई भत्ता जोडला जाणार आहे. याचा थेट फायदा पेन्शनधारकांच्या क्रयशक्तीवर होणार असून, वाढत्या महागाईचा त्यांच्यावरील ताण कमी होण्यास मदत होईल.
थकीत महागाई भत्त्याच्या रकमेचे वितरण जानेवारी 2025 पासून सुरू होणार आहे. ही रक्कम चार समान हप्त्यांमध्ये दिली जाणार आहे. पहिला हप्ता जानेवारी 2025, दुसरा फेब्रुवारी 2025, तिसरा मार्च 2025 आणि शेवटचा हप्ता एप्रिल 2025 मध्ये वितरित केला जाईल.
आरोग्य सेवांच्या बाबतीतही मोठी घोषणा करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत सर्व पेन्शनधारक आणि त्यांच्या जीवनसाथींना मोफत वैद्यकीय सेवा पुरवल्या जाणार आहेत. वाढत्या वैद्यकीय खर्चाचा विचार करता, ही तरतूद विशेष महत्त्वाची ठरणार आहे.
EPF आणि EPS योजनांमधील वेतन मर्यादेतही वाढ करण्यात येणार आहे. सध्याची ₹15,000 ची मर्यादा वाढवून ती ₹21,000 करण्याचा प्रस्ताव मांडण्यात आला आहे. या निर्णयामुळे अधिक कर्मचाऱ्यांना या योजनेचा लाभ घेता येणार आहे.
या सर्व सुधारणांमागील मुख्य उद्देश पेन्शनधारकांना वृद्धापकाळात आर्थिक सुरक्षा प्रदान करणे हा आहे. महागाई भत्ता आणि थकबाकीची रक्कम मिळाल्याने वाढत्या महागाईचा त्यांच्यावरील प्रभाव कमी होईल. तसेच मोफत वैद्यकीय सुविधांमुळे आरोग्यावरील खर्चाचा बोजा कमी होईल.
EPS-95 पेन्शनधारक संघटनांनी या निर्णयाचे स्वागत केले आहे. अनेक वर्षांपासून ते या मागण्यांसाठी लढत होते. संघटनांच्या प्रतिनिधींनी सांगितले की, “सरकारने घेतलेला हा निर्णय स्वागतार्ह आहे. मात्र, या सुधारणांची प्रभावी अंमलबजावणी होणे महत्त्वाचे आहे.”
Also Read:
PM किसानचा 19वा हप्ता ‘या’ दिवशी मिळणार, त्याअगोदर करा हे काम PM Kisan’s 19th installment
तज्ज्ञांच्या मते, या सुधारणांमुळे पेन्शनधारकांच्या जीवनमानात निश्चितच सुधारणा होईल. विशेषतः किमान पेन्शनमधील वाढ आणि नियमित महागाई भत्ता यांचा सकारात्मक परिणाम दिसून येईल. मात्र, या योजनेची यशस्वी अंमलबजावणी करण्यासाठी प्रशासकीय यंत्रणा सज्ज असणे आवश्यक आहे.
सरकारी सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या सुधारणांची अंमलबजावणी टप्प्याटप्प्याने केली जाणार आहे. प्रथम टप्प्यात किमान पेन्शनमधील वाढ आणि थकबाकीचे वितरण केले जाईल. त्यानंतर इतर सुधारणा लागू केल्या जातील.
या निर्णयामुळे देशभरातील सुमारे 65 लाख पेन्शनधारकांना फायदा होणार आहे. त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा होऊन त्यांना सन्मानाने जगता येईल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. सरकारने या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी विशेष निधीची तरतूदही केली आहे.
सरकारच्या या निर्णयामुळे EPS-95 पेन्शनधारकांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. पुढील वर्षापासून लागू होणाऱ्या या सुधारणांमुळे त्यांच्या जीवनात नक्कीच सकारात्मक बदल घडून येतील, असा विश्वास व्यक्त केला जात आहे.