bank’s license भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) अलीकडेच न्यू इंडिया को-ऑपरेटिव्ह बँकेवर कठोर कारवाई करत 6 महिन्यांसाठी बँकिंग व्यवहारांवर निर्बंध घातले आहेत. या कारवाईमुळे बँकेचे लाखो खातेदार आणि कर्जदार प्रभावित झाले आहेत. देशभरातील 26 शाखांमध्ये पसरलेल्या या बँकेच्या ग्राहकांना आता मोठ्या आर्थिक अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे.
प्रभावित क्षेत्र आणि ग्राहक न्यू इंडिया को-ऑपरेटिव्ह बँकेचे कार्यक्षेत्र पुण्यापासून पालघरपर्यंत विस्तारलेले आहे. या भागातील अनेक लघु व्यापारी, शेतकरी आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांनी या बँकेत आपली जीवनभराची बचत ठेवली आहे. RBI च्या कारवाईनंतर या सर्व ठेवीदारांचे पैसे बँकेत अडकून पडले आहेत. बँकेच्या शाखांसमोर पैसे काढण्यासाठी ग्राहकांच्या लांबच लांब रांगा लागल्या आहेत.
खातेदारांवरील परिणाम RBI च्या आदेशानुसार, खातेदार आता केवळ मर्यादित रक्कमच काढू शकतात. याचा सर्वाधिक परिणाम छोट्या व्यापारी आणि रोजच्या व्यवहारांसाठी बँकेवर अवलंबून असलेल्या ग्राहकांवर झाला आहे. अनेकांना आपल्या दैनंदिन खर्चासाठी, व्यवसायाच्या व्यवहारांसाठी आणि आकस्मिक खर्चासाठी पैशांची गरज असते. मात्र सध्या ते आपल्या स्वतःच्या पैशांपर्यंत पोहोचू शकत नाहीत.
कर्जदारांसाठी महत्त्वाची माहिती बँकेतून कर्ज घेतलेल्या ग्राहकांमध्ये मोठी चिंता पसरली आहे. त्यांना आपला सिबील स्कोअर, व्याजदर आणि कर्जाचे भविष्य याबाबत साशंकता आहे. मात्र या परिस्थितीत कर्जदारांनी घाबरून न जाता पुढील महत्त्वाच्या बाबी लक्षात ठेवाव्यात:
कर्ज हस्तांतरण प्रक्रिया
- बँक बंद पडल्यानंतर सर्व कर्ज खाती दुसऱ्या बँकांकडे हस्तांतरित केली जातात
- सर्व कर्जदारांची खाती एकाच बँकेत किंवा विविध बँकांमध्ये वर्ग केली जाऊ शकतात
- नवीन बँक कर्जदाराला सविस्तर माहिती देऊन लिखित नोटीस पाठवते
- कर्ज हस्तांतरणापूर्वी आवश्यक कागदपत्रांवर कर्जदाराची स्वाक्षरी घेतली जाते
हप्ते आणि व्याज
- आतापर्यंत भरलेले सर्व हप्ते ग्राह्य धरले जातात
- नवीन बँक पुढील हप्त्यांची रक्कम, व्याजदर आणि इतर नियमांबाबत स्पष्ट माहिती देते
- कर्जदारांना नवीन बँकेकडून हप्ता कापण्यापूर्वी पूर्वसूचना दिली जाते
- सामान्यतः मूळ कर्जाच्या अटी आणि शर्ती कायम ठेवल्या जातात
ठेवीदारांसाठी मार्गदर्शन बँकेतील ठेवीदारांनी पुढील महत्त्वाच्या मुद्द्यांची नोंद घ्यावी:
- RBI च्या निर्देशानुसार ठेवी सुरक्षित राहतील
- बँकेच्या मालमत्तांची विक्री करून ठेवीदारांच्या रकमा परत केल्या जातील
- प्राधान्यक्रमानुसार ठेवीदारांना त्यांच्या रकमा परत केल्या जातील
- ठेवीदारांनी आपली सर्व कागदपत्रे अद्ययावत ठेवावीत
पुढील कार्यवाहीसाठी सूचना
- सर्व खातेदार आणि कर्जदारांनी बँकेकडून येणाऱ्या सूचनांकडे लक्ष द्यावे
- आवश्यक कागदपत्रे जवळ ठेवावीत
- बँकेच्या अधिकृत सूचनांशिवाय अफवांवर विश्वास ठेवू नये
- कोणत्याही अडचणी आल्यास RBI च्या ग्राहक तक्रार कक्षाशी संपर्क साधावा
भविष्यातील धोके टाळण्यासाठी उपाय
- एकाच बँकेत मोठी रक्कम ठेवण्याऐवजी विविध बँकांमध्ये पैसे विभागून ठेवावेत
- सहकारी बँकांची आर्थिक स्थिती तपासून पाहावी
- नियमित बँक स्टेटमेंट तपासावे
- संशयास्पद व्यवहार आढळल्यास त्वरित बँकेला कळवावे
RBI च्या या कारवाईमुळे अनेक ग्राहकांना तात्पुरत्या स्वरूपात त्रास सहन करावा लागत असला तरी, ही कारवाई ठेवीदारांच्या हिताच्या दृष्टीने महत्त्वाची आहे. बँकिंग क्षेत्रातील अशा घटना भविष्यात टाळण्यासाठी नियामक संस्थांनी अधिक कडक देखरेख ठेवणे आवश्यक आहे. त्याचबरोबर ग्राहकांनीही आपल्या पैशांच्या सुरक्षिततेबाबत अधिक जागरूक राहणे गरजेचे आहे.