Drivers face a fine महाराष्ट्र राज्य परिवहन विभागाने अलीकडेच एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे राज्यातील सर्व वाहनधारकांना विशेष लक्ष देणे गरजेचे आहे. या निर्णयानुसार, राज्यातील सर्व वाहनांसाठी हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट (HSRP) बसविणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. सुरक्षेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचा असलेला हा निर्णय वाहन चोरी रोखण्यासाठी आणि राज्यातील वाहन सुरक्षितता व्यवस्थेला बळकटी देण्यासाठी घेण्यात आला आहे.
नवीन नियमाचे स्वरूप काय आहे?
महाराष्ट्र सरकारच्या या महत्त्वाच्या निर्णयानुसार, 1 एप्रिल 2019 पूर्वी नोंदणीकृत झालेल्या सर्व वाहनांना 31 मार्च 2025 पर्यंत हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट बसविणे अनिवार्य आहे. विशेष म्हणजे, 1 एप्रिल 2019 नंतर खरेदी केलेल्या नवीन वाहनांमध्ये HSRP नंबर प्लेट आधीपासूनच बसवलेली असते, त्यामुळे अशा वाहनधारकांनी काळजी करण्याचे कारण नाही.
परंतु जे वाहनधारक या नियमाचे पालन करणार नाहीत, त्यांच्यावर आरटीओकडून कठोर दंडात्मक कारवाई केली जाणार आहे. म्हणूनच सर्व वाहनधारकांनी या नियमाची गंभीर दखल घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
Also Read:
एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या किमती घसरल्या, जाणून घ्या तुमच्या शहरातील दर LPG gas cylinder prices
HSRP नंबर प्लेट म्हणजे नेमके काय?
हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट ही पारंपरिक नंबर प्लेटपेक्षा फार वेगळी आणि अत्याधुनिक तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. सुरक्षेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाची असलेली ही प्लेट वाहन चोरी आणि बनावट नंबर प्लेटच्या समस्यांना प्रभावीपणे तोंड देऊ शकते.
HSRP नंबर प्लेटची प्रमुख वैशिष्ट्ये
HSRP नंबर प्लेटमध्ये अनेक अत्याधुनिक सुरक्षा वैशिष्ट्ये समाविष्ट केली आहेत, जी ही प्लेट पारंपरिक नंबर प्लेटपेक्षा अधिक सुरक्षित बनवतात:
- क्रोमियम आधारित होलोग्राम: HSRP नंबर प्लेटवर एक विशेष क्रोमियम आधारित होलोग्राम असतो, जो तिची अधिकृतता सुनिश्चित करतो. हा होलोग्राम प्लेटची प्रतिकृती बनविणे अत्यंत कठीण बनवतो.
- लेझर कोरलेला युनिक कोड: प्रत्येक HSRP प्लेटवर एक अद्वितीय कोड लेझरद्वारे कोरला जातो, जो त्या वाहनासाठी विशिष्ट असतो. हा कोड वाहनाचे अधिकृत ओळखपत्र म्हणून काम करतो.
- अल्ट्रा व्हायोलेट (UV) मार्किंग: प्लेटवर अल्ट्रा व्हायोलेट किरणांखाली दिसणारे विशेष मार्किंग केले जाते, जे केवळ विशिष्ट उपकरणांनीच तपासता येते. हे वैशिष्ट्य बनावट प्लेट ओळखण्यास मदत करते.
- नॉन-रिमूव्हेबल स्नॅप लॉक: HSRP प्लेट वाहनाला एका विशेष नॉन-रिमूव्हेबल स्नॅप लॉकद्वारे जोडली जाते, जिला चोरी करणे किंवा काढणे अत्यंत कठीण असते.
- मायक्रोचिप टॅग: काही HSRP प्लेटमध्ये एक मायक्रोचिप टॅग बसवला जातो, ज्यामध्ये वाहनाची सर्व महत्त्वाची माहिती साठवलेली असते.
- भारतीय तिरंगा स्टिकर: प्लेटवर भारतीय तिरंगा असलेला एक विशेष स्टिकर असतो, जो राष्ट्रीय ओळख प्रदान करतो.
HSRP नंबर प्लेटचे शुल्क किती आहे?
महाराष्ट्र परिवहन विभागाने विविध प्रकारच्या वाहनांसाठी HSRP प्लेटचे शुल्क खालीलप्रमाणे निश्चित केले आहे:
- दुचाकी व ट्रॅक्टर: ₹450 + GST
- तीन चाकी वाहने: ₹500 + GST
- चार चाकी व इतर वाहने: ₹745 + GST
हे शुल्क सरकारने निश्चित केलेले असून, यापेक्षा जास्त रक्कम आकारणे बेकायदेशीर आहे. वाहनधारकांनी केवळ अधिकृत केंद्रांवरूनच HSRP प्लेट घ्यावी, जेणेकरून अनधिकृत शुल्क आकारणीपासून बचाव होईल.
HSRP नंबर प्लेट कशी मिळवावी?
HSRP नंबर प्लेट मिळवण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. वाहनधारकांनी खालील पद्धतीचा अवलंब करावा:
- ऑनलाइन अर्ज करणे: महाराष्ट्र परिवहन विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटला transport.maharashtra.gov.in ला भेट द्यावी आणि तेथे दिलेल्या HSRP लिंकवर क्लिक करून ऑनलाइन अर्ज भरावा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे: अर्जासोबत वाहन नोंदणी प्रमाणपत्र (RC), वाहन विमा पॉलिसी, वैध PUC प्रमाणपत्र आणि वाहनधारकाचे ओळखपत्र (आधार, पॅन कार्ड इ.) यांच्या स्कॅन केलेल्या प्रती अपलोड कराव्यात.
- शुल्क ऑनलाइन भरणे: वेबसाइटवर दिलेल्या पेमेंट गेटवेचा वापर करून निर्धारित शुल्क ऑनलाइन भरावे. पेमेंट पूर्ण झाल्यानंतर एक पावती मिळेल, जी जतन करून ठेवावी.
- अपॉइंटमेंट बुकिंग: शुल्क भरल्यानंतर, वाहनधारकाला एक अपॉइंटमेंट बुक करावी लागेल, ज्यामध्ये त्यांना HSRP प्लेट बसवण्यासाठी त्यांच्या जवळच्या अधिकृत केंद्रावर जावे लागेल.
- केंद्रावर जाणे आणि प्लेट बसवणे: निर्धारित तारखेला आणि वेळी, वाहनधारकांनी त्यांच्या वाहनासह आणि आवश्यक कागदपत्रांसह नियुक्त केंद्रावर जावे. तेथे तज्ञ कर्मचारी HSRP प्लेट वाहनावर बसवून देतील.
HSRP नंबर प्लेटचे फायदे
हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेट बसवल्याने वाहनधारकांना अनेक फायदे होतील:
- वाहन चोरी रोखणे: HSRP प्लेट काढणे अत्यंत कठीण असल्याने, चोरीच्या वाहनांची संख्या कमी होण्यास मदत होईल.
- बनावट नंबर प्लेट रोखणे: विशेष सुरक्षा वैशिष्ट्यांमुळे, HSRP प्लेटची नक्कल करणे जवळपास अशक्य आहे, ज्यामुळे बनावट नंबर प्लेटची समस्या कमी होईल.
- डिजिटल रेकॉर्ड: HSRP प्लेटमध्ये साठवलेल्या माहितीमुळे वाहनांचा सर्व डिजिटल रेकॉर्ड सुलभतेने ठेवता येतो, ज्यामुळे प्रशासकीय कामे सोपी होतात.
- सुरक्षितता वाढते: अतिउच्च सुरक्षा मानकांमुळे वाहनाची एकूण सुरक्षितता वाढते, जे वाहनधारकांच्या हितासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
- वाहनाचा शोध घेणे सोपे: चोरीच्या वाहनांचा शोध घेण्यासाठी HSRP प्लेटमध्ये असलेली विशेष वैशिष्ट्ये अत्यंत उपयुक्त ठरतात.
31 मार्च 2025 नंतर काय होईल?
महाराष्ट्र परिवहन विभागाने स्पष्ट केले आहे की, जर 31 मार्च 2025 पर्यंत वाहनधारकांनी HSRP नंबर प्लेट बसवली नसेल, तर त्यांच्यावर दंडात्मक कारवाई केली जाईल. या कारवाईमध्ये मोठ्या रकमेचा दंड आणि कायदेशीर कार्यवाही समाविष्ट असू शकते.
दंडापलीकडे, HSRP नंबर प्लेट नसलेल्या वाहनांना विविध समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते, जसे की विमा क्लेम्समध्ये अडचणी, वाहन विक्री प्रक्रियेत अडथळे, आणि इतर कायदेशीर गुंतागुंती. त्यामुळे सर्व वाहनधारकांना सल्ला देण्यात येत आहे की त्यांनी देण्यात आलेल्या कालमर्यादेत HSRP प्लेट बसवावी.
समाज आणि देशासाठी HSRP चे महत्त्व
HSRP नंबर प्लेटचा प्रभाव केवळ वैयक्तिक वाहनधारकांपुरताच मर्यादित नाही, तर त्याचे व्यापक सामाजिक आणि राष्ट्रीय फायदेही आहेत. सुरक्षित वाहन ओळख व्यवस्थेमुळे गुन्हेगारी कमी होण्यास, कायदा आणि सुव्यवस्था सुधारण्यास, आणि एकूण रस्ता सुरक्षितता वाढण्यास मदत होईल.
शिवाय, HSRP प्लेटमुळे वाहन विमा, कर आणि इतर आर्थिक व्यवहारांमध्ये पारदर्शकता येईल, जे देशाच्या अर्थव्यवस्थेसाठी फायदेशीर ठरेल. एकूणच, HSRP हा केवळ एक तांत्रिक बदल नसून, तो एक महत्त्वाचा सामाजिक सुधार आहे.
महाराष्ट्र परिवहन विभागाने घेतलेला हा निर्णय वाहन सुरक्षेच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. हाय सिक्युरिटी रजिस्ट्रेशन प्लेटमुळे वाहनांची सुरक्षितता वाढेल आणि चोरीच्या घटनांमध्ये लक्षणीय घट होईल. त्यामुळे सर्व वाहनधारकांनी या नियमाचे गांभीर्याने पालन करावे आणि 31 मार्च 2025 पूर्वी त्यांच्या वाहनांवर HSRP प्लेट बसवावी, जेणेकरून दंड आणि इतर कायदेशीर समस्यांना सामोरे जावे लागणार नाही.
वाहनधारकांनी लक्षात ठेवावे की ही केवळ एक कायदेशीर बाब नाही, तर त्यांच्या आणि त्यांच्या वाहनाच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न आहे. HSRP नंबर प्लेट बसवल्याने त्यांच्या वाहनांची मालकी हक्क सुरक्षित राहील आणि अनधिकृत वापर रोखला जाईल.
वेळीच पावले उचलून आणि नियमांचे पालन करून, आपण सर्वजण एक सुरक्षित आणि सुव्यवस्थित वाहतूक व्यवस्था निर्माण करण्यास हातभार लावू शकतो. महाराष्ट्र सरकारने सर्व वाहनधारकांना HSRP नंबर प्लेट बसवून घेण्याचे आवाहन केले आहे, जे त्यांच्या दीर्घकालीन हितासाठी आणि समाजाच्या कल्याणासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.