update free gas cylinder राज्यातील रेशनकार्डधारक महिलांसाठी आनंदाची बातमी आहे. राज्य सरकारने होळीच्या सणाच्या निमित्ताने स्वस्त धान्य योजनेतील लाभार्थींना एक खास भेट देण्याचा निर्णय घेतला आहे. यंदा रेशनच्या धान्याबरोबरच लाभार्थी महिलांना मोफत साडी दिली जाणार आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील लाखो अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक कुटुंबांतील महिलांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
अंत्योदय अन्न योजनेअंतर्गत मोफत साडी वाटप
राज्य सरकार दरवर्षी अंत्योदय अन्न योजना (AAY) अंतर्गत गरजू कुटुंबांना विविध सवलती देते. याच योजनेअंतर्गत, अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक कुटुंबांना दरवर्षी एक मोफत साडी दिली जाते. यंदाही हा उपक्रम राबवला जात असून, शासनाने त्यासाठी विशेष निधी उपलब्ध करून दिला आहे. राज्यभरातील अंत्योदय शिधापत्रिकाधारक कुटुंबांमधील महिलांना या उपक्रमाचा लाभ मिळणार आहे.
कोल्हापूर जिल्ह्यात ५१,८१० महिलांना मिळणार लाभ
साड्यांचे वाटप प्रत्येक जिल्ह्यात सुरू होणार असून, कोल्हापूर जिल्ह्याच्या माहितीनुसार येथे ५१,८१० शिधापत्रिका धारकांना मोफत साडी दिली जाणार आहे. जिल्ह्यातील एका तालुक्यातील गोदामात साड्या दाखल झाल्या असून, इतर तालुक्यांमध्येही लवकरच साड्यांचे वितरण होणार आहे. अन्न व नागरी पुरवठा विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, मार्च महिन्याच्या पहिल्या किंवा दुसऱ्या आठवड्यात या साड्यांचे वितरण रेशन दुकानांतून सुरू होईल.
कोल्हापूर जिल्ह्यातील तालुकानिहाय लाभार्थी संख्या
कोल्हापूर जिल्ह्यातील तालुकानिहाय लाभार्थींची संख्या पुढीलप्रमाणे आहे:
- चंदगड – ६,००९
- गडहिंग्लज – ५,५४६
- हातकणंगले – ४,८८६
- इचलकरंजी शहर – ४,८७९
- शिरोळ – ४,४७५
- राधानगरी – ४,१५७
- कागल – ३,९४२
- आजरा – ३,७०६
- पन्हाळा – ३,४५५
- कोल्हापूर शहर – ३,०४६
- शाहूवाडी – २,८०६
- भुदरगड – २,७६२
- करवीर – १,३१६
- गगनबावडा – ८०३
या आकडेवारीवरून स्पष्ट होते की, चंदगड तालुक्यात सर्वाधिक लाभार्थी महिला आहेत, तर गगनबावडा तालुक्यात सर्वात कमी. अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार लाभार्थींची यादी अंतिम करण्यात आली असून, त्यानुसार साड्यांचे वाटप करण्यात येणार आहे.
साड्यांचा दर्जा आणि निवड प्रक्रिया
अनेक नागरिकांच्या मनात साड्यांच्या दर्जाबाबत प्रश्न आहेत. राज्य सरकारकडून यंदा वितरित केल्या जाणाऱ्या साड्या कशा असतील आणि त्यांचा दर्जा कसा असेल, याबद्दल अन्न व नागरी पुरवठा विभागाचे अधिकृत प्रवक्ते श्री. राजेश पाटील यांनी माहिती दिली.
“यंदाच्या साड्या निवडण्यासाठी सरकारने विशेष काळजी घेतली आहे. साड्यांचा दर्जा चांगला असेल आणि विविध प्रकारच्या डिझाइन्समध्ये साड्या उपलब्ध असतील. प्रत्येक महिलेला तिच्या पसंतीची साडी निवडता येणार नसली, तरी साड्यांच्या विविध रंगांमध्ये वाटप केले जाईल. साड्यांची खरेदी विशेष निविदा प्रक्रियेद्वारे करण्यात आली असून, त्यात पारदर्शकता ठेवण्यात आली आहे,” असे पाटील यांनी सांगितले.
त्यांनी पुढे म्हटले की, “साड्यांच्या वाटपामध्ये कोणताही भेदभाव केला जाणार नाही. सर्व पात्र लाभार्थ्यांना त्यांच्या रेशन कार्डच्या आधारावर साड्यांचे वाटप केले जाईल. कोणत्याही लाभार्थीला वंचित ठेवले जाणार नाही याची काळजी घेतली जात आहे.”
वाटप प्रक्रियेचे नियोजन
राज्यभर साडी वाटपाची प्रक्रिया सुरू असून, होळीपूर्वीच महिलांना साड्या मिळाव्यात, यासाठी प्रशासनाकडून प्रयत्न सुरू आहेत. साड्यांचे वाटप योग्य पद्धतीने व्हावे यासाठी खास नियोजन करण्यात आले आहे. प्रत्येक तालुक्यातील रेशन दुकानांमार्फत साड्यांचे वाटप केले जाणार आहे. लाभार्थी महिलांनी आपल्या शिधापत्रिकेसह रेशन दुकानात जावे लागेल, अशी माहिती विभागीय अधिकाऱ्यांनी दिली.
कोल्हापूर जिल्हाधिकारी श्रीमती सुमन चंद्रे यांनी या उपक्रमाची माहिती देताना सांगितले, “लाभार्थी महिलांना साड्यांचे वाटप सुरळीत व्हावे यासाठी आम्ही विशेष काळजी घेत आहोत. प्रत्येक तालुक्यात पुरेशा साड्या पोहोचवण्याची जबाबदारी संबंधित अधिकाऱ्यांवर सोपवली आहे. कोणत्याही लाभार्थी महिलेला साडी मिळण्यापासून वंचित राहू नये, यासाठी आम्ही दक्ष आहोत.”
“याशिवाय, साड्यांच्या वाटपामध्ये पारदर्शकता राहावी म्हणून प्रत्येक रेशन दुकानावर लाभार्थींची यादी लावण्यात येईल. कोणत्याही समस्या उद्भवल्यास नागरिकांनी तहसील कार्यालयात संपर्क साधावा,” असेही त्यांनी नमूद केले.
महिलांच्या प्रतिक्रिया
या उपक्रमाबद्दल कोल्हापूर जिल्ह्यातील गडहिंग्लज तालुक्यातील लाभार्थी महिला श्रीमती संगीता काशिद यांनी आपली प्रतिक्रिया व्यक्त केली. “दरवर्षी सण-उत्सवांना नवीन कपडे घेणे आमच्यासाठी आर्थिक ओझे असते. सरकारने होळीच्या निमित्ताने मोफत साडी देण्याचा निर्णय घेतल्याबद्दल आम्ही आभारी आहोत. यामुळे आमच्या कुटुंबावरील आर्थिक ताण कमी होईल,” असे त्या म्हणाल्या.
राधानगरी तालुक्यातील लाभार्थी महिला सुनीता जाधव यांनीही आपला आनंद व्यक्त केला. “होळीसारख्या महत्त्वाच्या सणाला नवीन साडी मिळणे हा आमच्यासाठी आनंदाचा क्षण आहे. आमच्या गावातील बऱ्याच महिला या उपक्रमाचा लाभ घेणार आहेत. सरकारच्या या निर्णयामुळे आम्हाला मोठा दिलासा मिळाला आहे,” असे त्यांनी सांगितले.
विरोधकांची टीका
मात्र, विरोधी पक्षांनी या उपक्रमावर टीका केली आहे. विरोधी पक्षाच्या एका नेत्याने म्हटले की, “निवडणुकीच्या तोंडावर सरकारने हा निर्णय घेतला आहे. हा केवळ मतांसाठी असलेला निर्णय आहे. साड्यांऐवजी सरकारने महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी दीर्घकालीन योजना राबवाव्यात.”
या टीकेला प्रत्युत्तर देताना, अन्न व नागरी पुरवठा मंत्री श्री. रवींद्र चव्हाण यांनी म्हटले, “हा केवळ निवडणुकीसाठी घेतलेला निर्णय नाही. गेल्या अनेक वर्षांपासून अंत्योदय योजनेअंतर्गत महिलांना साड्या दिल्या जात आहेत. यंदाही हाच उपक्रम पुढे सुरू ठेवला आहे. सरकारचे महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी अनेक दीर्घकालीन उपक्रम सुरू आहेत.”
इतर जिल्ह्यांतील वाटप प्रक्रिया
कोल्हापूरप्रमाणेच राज्यातील इतर जिल्ह्यांतही साड्या वाटपाची प्रक्रिया सुरू होणार आहे. पुणे, नाशिक, औरंगाबाद, नागपूर आणि अन्य प्रमुख जिल्ह्यांमध्ये साड्यांचे वाटप लवकरच सुरू होईल. प्रत्येक जिल्ह्यातील अंत्योदय योजनेतील लाभार्थी महिलांची संख्या वेगवेगळी असल्याने, त्यानुसार साड्यांचे वाटप केले जाणार आहे.
राज्य अन्न व नागरी पुरवठा विभागाचे सचिव श्री. विवेक जोशी यांनी माहिती दिली की, “राज्यभरात अंदाजे १५ लाख महिलांना या उपक्रमाचा लाभ मिळणार आहे. प्रत्येक जिल्ह्यात साड्यांचे वाटप मार्च महिन्यात सुरू होईल आणि होळीपूर्वी ते पूर्ण करण्याचा प्रयत्न केला जाईल.”
सरकारच्या या उपक्रमाबरोबरच, भविष्यात अशा स्वरूपाचे इतरही कल्याणकारी उपक्रम राबवण्याची सरकारची योजना आहे. अंत्योदय अन्न योजनेतील लाभार्थ्यांसाठी विशेष आरोग्य शिबिरे, शैक्षणिक मदत आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्याचाही सरकारचा विचार आहे.
श्री. चव्हाण यांनी सांगितले की, “अंत्योदय अन्न योजनेतील लाभार्थी हे समाजातील सर्वात गरजू घटक आहेत. त्यांच्या जीवनमानात सुधारणा करण्यासाठी विविध उपक्रम राबवले जात आहेत. साड्यांचे वाटप हा एक छोटासा पण महत्त्वाचा उपक्रम आहे. भविष्यात अधिक मोठ्या प्रमाणावर कल्याणकारी उपक्रम राबवले जातील.”
अंत्योदय योजनेतील लाभार्थी महिलांना मोफत साडी वाटपाचा हा उपक्रम राज्यातील लाखो गरजू कुटुंबांसाठी आशेचा किरण ठरणार आहे. या उपक्रमामुळे होळीच्या सणाला महिलांना नवीन साडी परिधान करता येईल आणि त्यांच्या कुटुंबावरील आर्थिक ओझे कमी होईल. राज्य सरकारची ही पाऊल स्वागतार्ह असली तरी, याचा लाभ सर्व पात्र महिलांना मिळावा आणि वाटप प्रक्रियेत पारदर्शकता असावी, याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.
लवकरच राज्यभरात रेशन दुकानांमार्फत साड्यांचे वाटप सुरू होणार असून, लाभार्थी महिलांनी आपल्या स्थानिक रेशन दुकानातून माहिती घ्यावी आणि योग्य त्या कागदपत्रांसह साडी प्राप्त करून घ्यावी, असे आवाहन अन्न व नागरी पुरवठा विभागाने केले आहे.
