Farmers free spray pumps महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी महाडीबीटी पोर्टल हे एक महत्त्वपूर्ण माध्यम बनले आहे, ज्याद्वारे विविध शेतकरी कल्याणकारी योजनांचे लाभ थेट शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवले जातात. मात्र सध्या या पोर्टलवरील काही योजनांच्या अंमलबजावणीमध्ये विलंब आणि अडचणी येत असल्याचे चित्र दिसत आहे. या परिस्थितीचा सविस्तर आढावा घेऊया.
सद्यस्थितीतील प्रमुख आव्हाने: राज्य सरकारच्या महाडीबीटी पोर्टलवर अनेक महत्त्वाकांक्षी योजना राबवल्या जात असल्या तरी काही महत्त्वपूर्ण समस्या समोर येत आहेत. यामध्ये योजनांच्या लॉटरी प्रक्रियेतील विलंब, लाभार्थ्यांना पूर्वसंमती न मिळणे आणि मंजूर झालेल्या अनुदानाचे वितरण वेळेत न होणे या प्रमुख समस्या आहेत. विशेषतः विहीर योजनेसाठी अर्ज केलेल्या शेतकऱ्यांना लॉटरीची प्रतीक्षा करावी लागत आहे.
सौर चलित फवारणी पंप योजना: सध्या महाडीबीटी पोर्टलवर सर्वाधिक लोकप्रिय असलेली योजना म्हणजे सौर चलित फवारणी पंप योजना. या योजनेसाठी मोठ्या संख्येने शेतकऱ्यांनी नोंदणी केली असून, आता त्यांना योजनेबाबत एसएमएसद्वारे सूचना मिळण्यास सुरुवात झाली आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र लाभार्थ्यांना अनुदान वितरणाची प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार आहे.
इतर महत्त्वपूर्ण योजना: पोर्टलवर एकात्मिक फुलोत्पादन, बियाणे अर्ज योजना, सिंचन योजना आणि तुषार सिंचन यासारख्या अनेक योजना उपलब्ध आहेत. या सर्व योजनांसाठी केंद्र सरकारकडून निधी प्राप्त झाला असून, काही जुन्या योजनांचे अनुदान वितरण सुरू झाले आहे. नवीन योजनांसाठीही लवकरच अनुदान वितरणाची प्रक्रिया सुरू होणार आहे.
अर्जाची स्थिती तपासण्याची प्रक्रिया: शेतकऱ्यांनी आपल्या अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी पुढील पायऱ्यांचे पालन करावे:
१. महाडीबीटी पोर्टलवर जाऊन आधार नंबरद्वारे लॉगिन करावे. २. ‘मी अर्ज केलेल्या बाबी’ या पर्यायावर क्लिक करावे. ३. ‘मंजूर झालेल्या बाबी’ या विभागात जावे. ४. जर अर्ज मंजूर झाला असेल तर तो ‘मंजूर बाबी’ मध्ये दिसेल. ५. जर अर्ज अजून प्रक्रियेत असेल तर तो ‘छाननीअंतर्गत’ या विभागात दिसेल.
महत्त्वाची सूचना:
- ज्या शेतकऱ्यांना एसएमएस प्राप्त झाला आहे, त्यांनी तात्काळ पोर्टलवर जाऊन आपल्या अर्जाची स्थिती तपासावी.
- अनुदान वितरणापूर्वी पूर्वसंमती आवश्यक असल्याने, संबंधित कागदपत्रे व माहिती अद्ययावत ठेवावी.
- अर्जाची स्थिती नियमितपणे तपासत राहावी, कारण प्रक्रिया टप्प्याटप्प्याने पूर्ण होत असते.
सध्या महाडीबीटी पोर्टलवर काही तांत्रिक अडचणी येत असल्या तरी, सरकार या समस्या सोडवण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. विशेषतः:
- लॉटरी प्रक्रिया वेगवान करण्यासाठी प्रयत्न सुरू आहेत.
- अनुदान वितरण प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी नवीन यंत्रणा विकसित केली जात आहे.
- अर्जांची छाननी प्रक्रिया जलद करण्यासाठी अतिरिक्त मनुष्यबळ नियुक्त केले जात आहे.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना: १. अर्ज करताना सर्व माहिती अचूक भरावी. २. आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करावीत. ३. मोबाईल नंबर अद्ययावत ठेवावा, जेणेकरून महत्त्वाचे एसएमएस मिळू शकतील. ४. अर्जाची स्थिती नियमितपणे तपासावी. ५. कोणतीही अडचण आल्यास तालुका कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
महाडीबीटी पोर्टल हे शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरू शकते, मात्र त्यासाठी योजनांची अंमलबजावणी योग्य पद्धतीने होणे आवश्यक आहे. सध्या येत असलेल्या अडचणींवर मात करून, या प्रणालीला अधिक कार्यक्षम बनवण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत. शेतकऱ्यांनी धैर्य ठेवून, आपल्या अर्जाची स्थिती नियमितपणे तपासत राहावी आणि आवश्यक ती कागदपत्रे तयार ठेवावीत. यामुळे अनुदान मिळण्याची प्रक्रिया सुलभ होईल.
सरकारने देखील या योजनांच्या अंमलबजावणीकडे विशेष लक्ष देणे गरजेचे आहे. विशेषतः लॉटरी प्रक्रिया, पूर्वसंमती आणि अनुदान वितरण या प्रक्रिया जलद करणे आवश्यक आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना योजनांचा लाभ वेळेत मिळेल आणि त्यांच्या आर्थिक विकासाला चालना मिळेल.
