onion prices महाराष्ट्रात यंदाच्या हंगामात उन्हाळी कांद्याची आवक झपाट्याने वाढत असून, बाजारपेठेतील दर प्रतिक्विंटल २१०० ते २२०० रुपयांच्या दरम्यान स्थिरावले आहेत. यंदाच्या हंगामामध्ये समाधानकारक पावसामुळे ऑक्टोबर महिन्याच्या दुसऱ्या आठवड्यापासूनच राज्यभरात रब्बी उन्हाळी कांद्याची लागवड मोठ्या प्रमाणावर सुरू झाली होती. आता त्या कांद्याची काढणी वेगाने सुरू असून, बाजारात नवीन कांद्याचा पुरवठा वाढत आहे.
प्रमुख उत्पादक जिल्हे
महाराष्ट्रामध्ये कांदा उत्पादनासाठी प्रामुख्याने अहिल्यानगर, नाशिक, पुणे, सातारा, सोलापूर, धाराशिव आणि छत्रपती संभाजीनगर हे जिल्हे प्रसिद्ध आहेत. विशेषतः रब्बी हंगामातील उन्हाळी कांद्याचे उत्पादन या जिल्ह्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर घेतले जाते. सध्या अहिल्यानगर जिल्ह्यातून सर्वाधिक कांदा बाजारात येत असून, नाशिक जिल्ह्यातही फेब्रुवारीच्या अखेरपासून आवक वाढू लागली आहे.
आगाप लागवडीचा कांदा बाजारात
आगाप लागवड केलेल्या कांद्याची काढणी सध्या जोरात सुरू आहे. सामान्यपणे उन्हाळी कांद्याच्या लागवडीपासून काढणीपर्यंत साधारण ११० दिवसांचा कालावधी लागतो. विशेष म्हणजे, यंदाचा कांदा नेहमीच्या तुलनेत साधारण दोन आठवडे उशिराने बाजारात येत आहे. सध्या अहिल्यानगर, नाशिक, बीड, पुणे आणि सातारा जिल्ह्यांतून मोठ्या प्रमाणावर कांदा बाजारात येत असला तरी, आवक अजूनही अपेक्षेपेक्षा थोडी कमी असल्याचे व्यापारी वर्गाकडून सांगण्यात येत आहे.
मागील हंगामाची स्थिती
यंदाच्या हंगामापूर्वी, मागील खरीप हंगामातील कांदा उत्पादन अतिवृष्टी आणि मान्सूनोत्तर पावसामुळे मोठ्या प्रमाणात प्रभावित झाले होते. त्यामुळे मागील काही महिन्यांत कांद्याचे दर सर्वसाधारण पातळीवर राहिले होते. परंतु जानेवारी महिन्यानंतर कांद्याच्या पुरवठ्यात झालेल्या घसरणीमुळे कांद्याच्या दरात काही प्रमाणात वाढ झाल्याचे पाहायला मिळाले.
अहिल्यानगर बाजार समितीत सर्वाधिक आवक
राज्यातील कांदा बाजारांमध्ये सर्वाधिक आवक अहिल्यानगर कृषी उत्पन्न बाजार समितीमध्ये नोंदवली जात आहे. येथे आठवड्यातून तीन दिवस बंद गोणीमध्ये कांद्याचे लिलाव आयोजित केले जातात. २७ फेब्रुवारी रोजी येथे ३१,११० क्विंटल, तर १ मार्च रोजी ३०,७९९ क्विंटल कांदा बाजारात दाखल झाला. ही आकडेवारी महाराष्ट्रातील सर्व बाजार समित्यांमध्ये सर्वाधिक असल्याचे मानले जात आहे.
पारनेर बाजार आवारातही २८ फेब्रुवारी रोजी १०,२११ क्विंटल कांद्याची नोंद झाली असून, त्यास सरासरी २,१२५ रुपये प्रतिक्विंटल दर मिळाला आहे.
नाशिक जिल्ह्यातील बाजारपेठा
नाशिक जिल्हा हा महाराष्ट्रातील प्रमुख कांदा उत्पादक जिल्हा म्हणून ओळखला जातो. येथील लासलगाव, पिंपळगाव बसवंत, नामपूर, सटाणा, उमराणे, येवला, नांदगाव, चांदवड या प्रमुख बाजार समित्यांमध्ये आता उन्हाळी कांद्याची आवक वाढू लागली आहे. लासलगाव बाजारात कांद्याचा सरासरी दर २,३०० रुपये प्रतिक्विंटल आहे, तर विंचूर बाजारात देखील २,३०० रुपये प्रतिक्विंटल दर मिळत आहे.
इतर प्रमुख बाजारपेठांमधील दर
कोपरगाव बाजारात कांद्याचा सरासरी दर २,२७५ रुपये प्रतिक्विंटल आहे. शिरसगाव तिळवणी येथील बाजारात १,९३० रुपये प्रतिक्विंटल, तर मनमाड बाजारात सरासरी २,००५ रुपये प्रतिक्विंटल दर नोंदवला गेला आहे. सातारा जिल्ह्यातील लोणंद आणि बीड जिल्ह्यातील कडा येथेही कांद्याची मोठ्या प्रमाणात आवक सुरू झाली आहे.
कांद्याची प्रतवारी
सध्या बाजारात येणाऱ्या कांद्याची प्रतवारी सरासरी दर्जाची असल्याचे व्यापाऱ्यांकडून सांगण्यात येत आहे. अहिल्यानगर बाजार समितीमध्ये १ मार्च रोजी कांद्याचे किमान दर ५०० रुपये तर कमाल दर २,६०० रुपये प्रतिक्विंटल नोंदवले गेले, जे दर्शवते की कांद्याच्या गुणवत्तेनुसार किंमतीत मोठा फरक पडतो.
आगामी काळात उन्हाळी कांद्याची आवक अधिकाधिक वाढणार असल्याने, मार्च महिन्याच्या अखेरपासून बाजारात कांद्याच्या दरात घसरण होण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे. सध्या बाजारात कांद्याचे दर स्थिर असले तरी, आवक वाढल्यावर किंमती कमी होऊ शकतात. तज्ज्ञांच्या मते, आगामी आठवड्यात कांद्याची अधिक मोठ्या प्रमाणात आवक अपेक्षित आहे, ज्यामुळे बाजारभावावर परिणाम होऊ शकतो.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे
कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी यंदाचा हंगाम अत्यंत महत्त्वाचा मानला जात आहे. मागील हंगामात अतिवृष्टीमुळे झालेल्या नुकसानीनंतर, यंदाचा उन्हाळी कांदा त्यांच्यासाठी उत्पन्नाचा चांगला स्त्रोत ठरू शकतो. परंतु कांद्याची आवक वाढल्यावर दर घसरण्याची शक्यता लक्षात घेता, शेतकऱ्यांनी योग्य वेळी कांदा विक्रीचे नियोजन करणे महत्त्वाचे आहे.
निर्यातीची स्थिती
भारतातून कांद्याची निर्यात देखील महत्त्वाचा मुद्दा आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत भारतीय कांद्याला चांगली मागणी असते. मात्र, निर्यात धोरणे आणि जागतिक बाजारपेठेतील स्पर्धेचा परिणाम स्थानिक बाजारभावावर होऊ शकतो. सध्याच्या स्थितीत, स्थानिक बाजारपेठेत कांद्याची पुरेशी उपलब्धता होईपर्यंत निर्यातीवर काही मर्यादा असल्याचे सांगण्यात येत आहे.
साठवणुकीचे महत्त्व
कांदा हा अशा प्रकारचा भाजीपाला आहे जो योग्य पद्धतीने साठवणूक केल्यास दीर्घकाळ टिकू शकतो. शेतकरी आणि व्यापारी वर्ग याचा फायदा घेऊन, कांद्याची साठवणूक करून भविष्यात चांगले दर मिळवण्याचा प्रयत्न करतात. परंतु अशा प्रकारच्या साठवणुकीचा परिणामही बाजारभावावर पडू शकतो.
एकंदरीत, महाराष्ट्रातील उन्हाळी कांद्याची आवक वेगाने वाढत असून, सध्या बाजारभाव प्रतिक्विंटल २१०० ते २२०० रुपयांच्या दरम्यान स्थिर आहेत. अहिल्यानगर आणि नाशिक जिल्ह्यांतून सर्वाधिक कांदा बाजारात येत असून, आगामी काळात आवक अधिक वाढल्यावर दरांवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी बाजारातील उतार-चढावाचा अभ्यास करून, योग्य वेळी कांदा विक्रीचे नियोजन करणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
