bank accounts of farmers महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची बातमी असून शासनाने शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सबलीकरणासाठी तीन महत्त्वपूर्ण योजनांचे अनुदान वितरित करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांना आर्थिक दिलासा मिळणार आहे. या तीन योजनांमध्ये अतिवृष्टी नुकसान भरपाई, पीएम किसान सन्मान निधी आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा समावेश आहे. या सर्व योजनांचे अनुदान शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा होणार आहे.
अतिवृष्टी नुकसान भरपाई: बाधित शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदत
२०२४ च्या खरीप हंगामामध्ये महाराष्ट्रातील अनेक भागांमध्ये अतिवृष्टी आणि पूरजन्य परिस्थितीमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले. हजारो हेक्टर शेती पाण्याखाली गेली आणि शेतकऱ्यांचे प्रचंड आर्थिक नुकसान झाले. या आपत्तीमुळे शेतकऱ्यांचे झालेले नुकसान भरून काढण्यासाठी राज्य शासनाने २,९२० कोटी ५७ लाख ५० हजार रुपयांचे अनुदान मंजूर केले आहे.
शासन निर्णय (GR) आणि अंमलबजावणी
राज्य शासनाने १० डिसेंबर २०२४ रोजी अतिवृष्टी नुकसान भरपाईसाठी शासन निर्णय जारी केला आहे. या निर्णयानुसार, मंजूर निधी राज्यातील विविध जिल्ह्यांमध्ये वितरित केला जाणार आहे. यासाठी आवश्यक प्रशासकीय कार्यवाही सुरू असून, शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यांमध्ये येत्या काही दिवसांत ही रक्कम जमा होणार आहे.
अनुदान मिळणारे जिल्हे
या अनुदानाचा लाभ राज्यातील २२ जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांना मिळणार आहे:
- छत्रपती संभाजीनगर विभाग: जालना, हिंगोली, नांदेड, बीड, धाराशिव, छत्रपती संभाजीनगर, परभणी आणि लातूर
- नागपूर विभाग: वर्धा, नागपूर, गोंदिया, भंडारा, गडचिरोली आणि चंद्रपूर
- नाशिक विभाग: नाशिक, धुळे, नंदुरबार, जळगाव, अहमदनगर
- पुणे विभाग: सातारा, सोलापूर आणि सांगली
अनुदान वितरण प्रक्रिया आणि पात्रता
अतिवृष्टीमुळे ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले आहे आणि त्यांची केवायसी (KYC) प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे, अशा शेतकऱ्यांच्या खात्यांमध्ये हे अनुदान जमा केले जाईल. डिसेंबर महिन्यात ज्या शेतकऱ्यांची केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झाली आहे, त्यांना लवकरच हे अनुदान मिळणार आहे. ज्या शेतकऱ्यांची अद्याप केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झालेली नाही, त्यांनी त्वरित ही प्रक्रिया पूर्ण करावी, जेणेकरून त्यांना देखील या अनुदानाचा लाभ घेता येईल.
पीएम किसान सन्मान निधी: केंद्र शासनाची महत्त्वाकांक्षी योजना
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी ही केंद्र शासनाची महत्त्वाकांक्षी योजना असून, या योजनेअंतर्गत देशातील शेतकऱ्यांना दरवर्षी ६,००० रुपये तीन समान हप्त्यांमध्ये दिले जातात. या योजनेचा उद्देश शेतकऱ्यांना नियमित आर्थिक मदत देणे आणि त्यांचे उत्पन्न वाढविणे हा आहे.
१९ वा हप्ता: फेब्रुवारी २०२५ मध्ये
केंद्र सरकारच्या घोषणेनुसार, पीएम किसान योजनेचा १९ वा हप्ता २४ फेब्रुवारी २०२५ रोजी शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केला जाणार आहे. या हप्त्यांतर्गत प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याला २,००० रुपये मिळतील.
पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे
पीएम किसान योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पुढील बाबी आवश्यक आहेत:
- शेतकऱ्याची पीएम किसान पोर्टलवर नोंदणी झालेली असावी.
- शेतकऱ्याचे आधार कार्ड आणि बँक खाते एकमेकांशी लिंक असावे.
- ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केलेली असावी.
ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण केलेली नाही, त्यांनी लवकरात लवकर ही प्रक्रिया पूर्ण करावी, जेणेकरून त्यांना या योजनेचा लाभ मिळू शकेल.
नमो शेतकरी महासन्मान निधी: राज्य शासनाची अभिनव योजना
केंद्र सरकारच्या पीएम किसान योजनेप्रमाणेच महाराष्ट्र शासनाने ‘नमो शेतकरी महासन्मान निधी’ ही योजना सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत राज्यातील शेतकऱ्यांना अतिरिक्त आर्थिक मदत दिली जाते, जेणेकरून त्यांचे जीवनमान उंचावण्यास मदत होईल.
फेब्रुवारी २०२५ मध्ये २,००० रुपये
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेअंतर्गत फेब्रुवारी २०२५ मध्ये पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात २,००० रुपये जमा केले जाणार आहेत. याबाबत राज्य शासन लवकरच अधिकृत घोषणा करणार आहे. हा निधी शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेती कामांसाठी आणि दैनंदिन खर्चासाठी उपयोगी पडणार आहे.
पात्रता
नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा लाभ मिळविण्यासाठी पुढील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- शेतकरी पीएम किसान योजनेसाठी पात्र असावा.
- शेतकऱ्याची ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण झालेली असावी.
- शेतकऱ्याचे आधार कार्ड आणि बँक खाते एकमेकांशी लिंक असावे.
शेतकऱ्यांनी करावयाची कार्यवाही
वरील तिन्ही योजनांचा लाभ मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांनी पुढील महत्त्वाची पावले उचलणे गरजेचे आहे:
१. ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे
पीएम किसान आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजनेचा लाभ मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांनी ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ई-केवायसी न केल्यास अनुदान मिळण्यास अडचणी येऊ शकतात.
२. आधार-बँक लिंकिंग
सर्व अनुदाने थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा होण्यासाठी शेतकऱ्यांचे आधार कार्ड त्यांच्या बँक खात्याशी लिंक असणे अत्यावश्यक आहे. जर आधार-बँक लिंकिंग प्रक्रिया पूर्ण नसेल, तर शेतकऱ्यांनी लवकरात लवकर नजीकच्या बँक शाखेत जाऊन ही प्रक्रिया पूर्ण करावी.
३. अधिकृत माहिती मिळविणे
अनुदान योजनांबाबत अद्ययावत आणि अचूक माहिती मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांनी पीएम किसान पोर्टल आणि महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी. योजनांबाबत कोणत्याही अडचणी असल्यास, नजीकच्या कृषी विभाग कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
महाराष्ट्र शासन आणि केंद्र शासनाच्या या तीन महत्त्वपूर्ण योजनांमुळे राज्यातील शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक दिलासा मिळणार आहे. अतिवृष्टीमुळे झालेल्या नुकसानीची भरपाई, पीएम किसान सन्मान निधी आणि नमो शेतकरी महासन्मान निधी या योजनांतर्गत मिळणारे अनुदान शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा आणण्यास मदत करेल.
या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी त्यांची ई-केवायसी, आधार-बँक लिंकिंग आणि इतर आवश्यक प्रक्रिया पूर्ण करणे महत्त्वाचे आहे. सरकारी योजनांचा अधिकाधिक लाभ मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांनी त्यांच्या कागदपत्रांची पूर्तता करून शासकीय निर्देशांचे पालन करावे. अशा प्रकारे, राज्यातील शेतकरी समाज सक्षम होण्यास आणि कृषी क्षेत्राच्या विकासास मदत होईल.
