get spray pumps महाराष्ट्र राज्य शासनाने शेतकऱ्यांसाठी अनेक योजना राबवत आहे. तेलबिया पिकांच्या उत्पादनात वाढ करण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविण्यासाठी शासनाकडून विशेष प्रयत्न करण्यात येत आहेत.
याच उद्देशाने राज्य शासन पुरस्कृत एकात्मिक सोयाबीन व अन्य तेलबिया उत्पादन वाढ व मूल्यसाखळी विकासासाठी सन २०२२-२३ ते २०२४-२५ या कालावधीत विशेष कृती योजना राबविण्यात येत आहे.
या योजनेंतर्गत बॅटरी संचलित फवारणी पंप १००% अनुदानावर उपलब्ध करून देण्यात येत आहे. महत्त्वाची बाब म्हणजे, या योजनेसाठी अर्ज करण्याची अंतिम मुदत २६ ऑगस्ट २०२४ पर्यंत वाढविण्यात आली आहे.
सोयाबीन आणि इतर तेलबिया पिकांचे उत्पादन वाढविणे हे राज्य शासनाचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे. भारत तेलबिया पिकांमध्ये स्वयंपूर्ण नसल्याने, दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात खाद्यतेलाची आयात करावी लागते. त्यामुळे तेलबिया पिकांचे उत्पादन वाढविण्यासाठी शासनाने विशेष कृती योजना तयार केली आहे. या योजनेमध्ये नॅनो युरिया, डीएपी, आणि बॅटरी संचलित फवारणी पंप यांसारख्या आवश्यक घटकांवर १००% अनुदान देण्यात येत आहे.
महाडीबीटी पोर्टलवरून शेतकऱ्यांना ऑनलाइन अर्ज करण्याची मुभा देण्यात आली होती. ऑनलाइन अर्ज करण्याची अंतिम तारीख ३० जून होती. २४ जुलैला नॅनो युरिया व डीएपीसाठी सोडत यादी जाहीर करण्यात आली, परंतु बॅटरी संचलित फवारणी पंपासाठी अद्याप यादी जाहीर झालेली नाही. आता, विशेष बाब म्हणून फक्त बॅटरी संचलित फवारणी पंपासाठी ऑनलाइन अर्ज करण्याची अंतिम मुदत २६ ऑगस्ट २०२४ पर्यंत वाढविण्यात आली आहे.
योजनेचे महत्त्व
शेतकऱ्यांसाठी फायदे
बॅटरी संचलित फवारणी पंप शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे. शेतात कीटकनाशके आणि औषधांची फवारणी करताना शेतकऱ्यांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते. पारंपारिक हातपंपाने फवारणी करणे शारीरिक दृष्ट्या थकवा आणणारे आहे. तसेच, पेट्रोल/डिझेल चालित पंपांमध्ये इंधन खर्च, आवाज, प्रदूषण अशा समस्या असतात.
बॅटरी संचलित फवारणी पंपामुळे या सर्व समस्यांवर मात करता येते. या पंपामुळे शेतकऱ्यांना खालील फायदे होतात:
- शारीरिक श्रमात बचत: बॅटरी संचलित पंपामुळे हाताने फवारणी करण्याची गरज पडत नाही, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे शारीरिक श्रम कमी होतात.
- वेळेची बचत: पारंपारिक पद्धतीच्या तुलनेत बॅटरी संचलित पंपाने फवारणी करणे अधिक जलद आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांचा मौल्यवान वेळ वाचतो.
- सुरक्षित फवारणी: बॅटरी संचलित पंपामुळे फवारणी अधिक सुरक्षित पद्धतीने करता येते. कीटकनाशकांचा आणि औषधांचा थेट संपर्क टाळता येतो.
- समान फवारणी: पंपाद्वारे फवारणी केल्याने पिकांवर औषधे आणि कीटकनाशके समान प्रमाणात पडतात, ज्यामुळे त्यांची परिणामकारकता वाढते.
- पर्यावरण पूरक: बॅटरी संचलित पंप वापरल्याने डिझेल किंवा पेट्रोलचा वापर होत नाही, ज्यामुळे प्रदूषण कमी होते.
- आर्थिक फायदा: १००% अनुदानामुळे शेतकऱ्यांना कोणताही खर्च न करता हे पंप मिळू शकतात.
तेलबिया उत्पादनात वाढ
तेलबिया पिकांसाठी आवश्यक असणारी फवारणी योग्य वेळी आणि पद्धतीने केल्यास पिकांचे उत्पादन वाढते. बॅटरी संचलित फवारणी पंपामुळे:
- कीटकांवर नियंत्रण: तेलबिया पिकांवर येणाऱ्या विविध कीटकांचा प्रादुर्भाव वेळीच रोखता येतो.
- रोगांचे नियंत्रण: बुरशीजन्य आणि इतर रोगांच्या प्रसाराला वेळीच आळा घालता येतो.
- पोषक द्रव्यांची फवारणी: पानावरून शोषल्या जाणाऱ्या पोषक द्रव्यांची फवारणी अधिक प्रभावीपणे करता येते.
- उत्पादन वाढ: या सर्व कारणांमुळे शेवटी पिकांचे उत्पादन वाढते आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते.
अर्ज प्रक्रिया: बॅटरी संचलित फवारणी पंप
बॅटरी संचलित फवारणी पंप मिळविण्यासाठी शेतकऱ्यांना महाडीबीटी पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करावा लागेल. अर्ज प्रक्रिया सोपी आहे आणि खालील पद्धतीने पूर्ण करता येईल:
अर्ज कसा करावा?
- वेबसाईटला भेट द्या: प्रथम, महाडीबीटी पोर्टलवर जा. लाभार्थी शेतकरी आपल्या युजर आयडी व पासवर्डने लॉगिन करा.
- अर्ज करा: लॉगिन केल्यानंतर, “अर्ज करा” या लिंकवर क्लिक करा.
- कृषि यांत्रिकीकरण: “कृषि यंत्र औजारांच्या खरेदीसाठी अर्थसहाय्य” या घटकावर क्लिक करा.
- तपशील: “मनुष्यचलीत औजारे” हा घटक निवडा.
- यंत्र/औजारे व उपकरणे: “पिक संरक्षण औजारे” निवडा.
- मशीनचा प्रकार: “बॅटरी संचलित फवारणी पंप (गळीतधान्य/कापूस)” निवडा.
- अर्ज जतन करा: सर्व आवश्यक माहिती भरा आणि अर्ज जतन करून सादर करा.
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे अपलोड करावे लागतील:
- शेतकऱ्याचे आधार कार्ड: आधार कार्डची स्कॅन कॉपी अपलोड करावी.
- बँक पासबुकची प्रथम पान: ज्यामध्ये खाते क्रमांक, IFSC कोड आणि शेतकऱ्याचे नाव स्पष्ट दिसत असेल.
- ७/१२ उतारा: शेतजमिनीचा ७/१२ उतारा अपलोड करावा.
- स्वघोषणापत्र: शेतकऱ्याने भरलेले आणि स्वाक्षरी केलेले स्वघोषणापत्र.
निवड प्रक्रिया आणि अनुदान वितरण
योजनेंतर्गत लाभार्थ्यांची निवड सोडत पद्धतीने केली जाते. शेतकऱ्यांनी केलेल्या ऑनलाइन अर्जांमधून पात्र अर्जदारांची यादी तयार केली जाते आणि नंतर सोडत पद्धतीने लाभार्थी निवडले जातात.
अनुदान वितरणाची प्रक्रिया
- निवड यादी जाहीर: सोडतीद्वारे निवडलेल्या लाभार्थ्यांची यादी महाडीबीटी पोर्टलवर जाहीर केली जाते.
- पंप खरेदी: निवड झालेल्या लाभार्थ्यांना अधिकृत विक्रेत्यांकडून बॅटरी संचलित फवारणी पंप खरेदी करावे लागतात.
- दस्तऐवज सादर: पंप खरेदीच्या पावतीसह आवश्यक दस्तऐवज कृषि विभागाकडे सादर करावे लागतात.
- अनुदान वितरण: सर्व कागदपत्रे तपासल्यानंतर, शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात १००% अनुदानाची रक्कम थेट जमा केली जाते.
इतर योजनांशी सांगड
शेतकऱ्यांसाठी बॅटरी संचलित फवारणी पंपासोबतच इतरही योजना उपलब्ध आहेत. कापूस साठवणूक बॅग अनुदान, कापूस व सोयाबीन अनुदान अशा अनेक योजना शेतकऱ्यांच्या लाभासाठी राबविल्या जात आहेत.
उदाहरणार्थ, २४ जुलैला नॅनो युरिया व डीएपीसाठी सोडत यादी जाहीर करण्यात आली आहे. याद्वारे शेतकऱ्यांना या महत्त्वाच्या खतांसाठीही अनुदान मिळत आहे. तसेच, कापूस साठवणूक बॅगसाठीही अनुदान उपलब्ध आहे.
महाडीबीटी योजनेचे महत्त्व
महाडीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अनुदान थेट त्यांच्या बँक खात्यात जमा होते. यामुळे:
- पारदर्शकता: अनुदान वितरणात पारदर्शकता येते.
- विलंब टाळणे: दलालांचा हस्तक्षेप नसल्याने अनुदान वितरणात विलंब होत नाही.
- भ्रष्टाचार कमी: थेट बँक खात्यात रक्कम जमा होत असल्याने भ्रष्टाचाराची शक्यता कमी होते.
- सोपी प्रक्रिया: ऑनलाइन प्रक्रिया सोपी असून, शेतकऱ्यांना वारंवार कार्यालयात जाण्याची गरज पडत नाही.
वाढीव मुदतीचे महत्त्व
बॅटरी संचलित फवारणी पंपासाठी अर्ज करण्याची मुदत २६ ऑगस्ट पर्यंत वाढविण्यात आली आहे. ही वाढीव मुदत शेतकऱ्यांसाठी मोठी संधी आहे. अनेक शेतकऱ्यांना पहिल्या टप्प्यात अर्ज करता आले नसेल किंवा त्यांना या योजनेबद्दल माहिती नसेल, अशा शेतकऱ्यांना आता या संधीचा लाभ घेता येईल.
कृषि विभागाकडून अधिकाधिक शेतकऱ्यांना महाडीबीटी शेतकरी योजना पोर्टलवर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करण्याचे आणि या योजनेचा लाभ घेण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
बॅटरी संचलित फवारणी पंप योजना ही शेतकऱ्यांसाठी वरदान ठरू शकते. १००% अनुदानामुळे, कोणताही खर्च न करता शेतकऱ्यांना हे पंप मिळू शकतात. याचा वापर करून, ते आपल्या शेतात अधिक प्रभावीपणे फवारणी करू शकतात, ज्यामुळे त्यांच्या पिकांचे उत्पादन वाढेल आणि त्यांचे उत्पन्न वाढेल. २६ ऑगस्ट पर्यंत वाढविलेल्या मुदतीचा लाभ घेऊन, अधिकाधिक शेतकऱ्यांनी या योजनेसाठी अर्ज करावा आणि आपले शेती व्यवसाय अधिक प्रगतिशील बनवावे.
