10th 12th result महाराष्ट्रातील लाखो विद्यार्थ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची बातमी समोर आली आहे. राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (Maharashtra State Board of Secondary and Higher Secondary Education) दहावी आणि बारावीच्या परीक्षांचे निकाल यंदा नेहमीपेक्षा आधी जाहीर करण्याचे निश्चित केले आहे. विशेष म्हणजे, या वर्षी निकाल १५ मे पूर्वीच जाहीर होण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना पुढील शैक्षणिक वर्षाच्या नियोजनासाठी अधिक वेळ मिळेल.
वेळेआधी निकाल जाहीर करण्यामागील कारणे
गेल्या अनेक वर्षांपासून महाराष्ट्र राज्य मंडळाच्या दहावी आणि बारावीच्या परीक्षांचे निकाल मे महिन्याच्या अखेरीस जाहीर होत होते. मात्र, यंदाचे वर्ष वेगळे ठरणार आहे. या वर्षी दोन्ही परीक्षा १० दिवस आधीच सुरू झाल्यामुळे निकालाची प्रक्रियादेखील लवकर सुरू झाली आहे. राज्य मंडळाचे अध्यक्ष शरद गोसावी यांनी या संदर्भात महत्त्वपूर्ण माहिती दिली आहे.
गोसावी यांच्या म्हणण्यानुसार, “विद्यार्थ्यांच्या भविष्याचा विचार करता, आम्ही यंदा निकाल जाहीर करण्याच्या प्रक्रियेला गती दिली आहे. परीक्षांची उत्तरपत्रिका तपासणी जलदगतीने सुरू आहे. उत्तरपत्रिका मूल्यांकनासाठी अधिक शिक्षकांची नियुक्ती करण्यात आली असून, त्यांना प्रशिक्षित करण्यात आले आहे. याशिवाय, डिजिटल माध्यमातून उत्तरपत्रिकांचे मूल्यांकन करण्याची प्रक्रिया देखील वेगवान करण्यात आली आहे.”
परीक्षांसाठी राबवलेले कडक नियम
यावर्षी परीक्षांच्या पारदर्शकतेसाठी आणि गुणवत्तापूर्ण मूल्यांकनासाठी शिक्षण मंडळाने अनेक महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतले होते. त्यापैकी काही महत्त्वाच्या नियमांचा समावेश असा:
- शिक्षकांची नियुक्ती: ज्या परीक्षा केंद्रांवर शाळेचे विद्यार्थी परीक्षा देत होते, त्या केंद्रांवर संबंधित शाळेच्या शिक्षकांची नियुक्ती करण्यात आली नव्हती. याऐवजी, इतर शाळांतील शिक्षक, पर्यवेक्षक आणि कर्मचारी परीक्षा केंद्रावर नियुक्त करण्यात आले होते.
- सीसीटीव्ही निरीक्षण: सर्व परीक्षा केंद्रांवर सीसीटीव्ही कॅमेरे बसवण्यात आले होते आणि त्यांचे लाईव्ह मॉनिटरिंग करण्यात आले होते. यामुळे परीक्षा केंद्रांवर कोणतीही अनियमितता होणार नाही याची काळजी घेण्यात आली होती.
- मोबाईल जामर: अनेक परीक्षा केंद्रांवर मोबाईल जामर बसवण्यात आले होते, जेणेकरून परीक्षा दरम्यान मोबाईल फोनचा वापर रोखता येईल.
- फ्लाइंग स्क्वॉड: परीक्षांच्या निर्भय वातावरणात आयोजनासाठी विशेष फ्लाइंग स्क्वॉडची नियुक्ती करण्यात आली होती, जे अचानक परीक्षा केंद्रांना भेटी देत होते.
- उत्तरपत्रिकांचे बारकोडिंग: उत्तरपत्रिकांवर विद्यार्थ्यांची ओळख गुप्त ठेवण्यासाठी बारकोडिंग प्रणालीचा वापर करण्यात आला होता, जेणेकरून मूल्यांकनात पारदर्शकता येईल.
या सर्व उपाययोजनांमुळे यंदाच्या परीक्षा अधिक पारदर्शक आणि शिस्तबद्ध वातावरणात पार पडल्या आहेत.
पुरवणी परीक्षेचे नियोजन
निकाल जाहीर झाल्यानंतर ज्या विद्यार्थ्यांना काही विषयांमध्ये पुरवणी (ATKT) लागेल, त्यांच्यासाठी शिक्षण मंडळाने आधीच नियोजन सुरू केले आहे. जुलै महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात पुरवणी परीक्षा आयोजित करण्याची तयारी सुरू आहे.
पुरवणी परीक्षेचे वेळापत्रक निकाल जाहीर झाल्यानंतर लगेचच जाहीर करण्यात येईल. यामुळे विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी पुरेसा वेळ मिळेल आणि त्यांना पुढील शैक्षणिक वर्षात प्रवेश घेण्यासाठी संधीही उपलब्ध होईल. शिक्षण मंडळाच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, “पुरवणी परीक्षेचे निकाल ऑगस्ट महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात जाहीर करण्याचा प्रयत्न असेल, जेणेकरून विद्यार्थी वेळेत महाविद्यालयात प्रवेश घेऊ शकतील.”
३१ लाख विद्यार्थ्यांचे भविष्य ठरणार
यंदा महाराष्ट्रभरात दहावी आणि बारावीच्या परीक्षांसाठी सुमारे ३१ लाख विद्यार्थी बसले होते. त्यापैकी दहावीसाठी १६ लाख, तर बारावीसाठी १५ लाख विद्यार्थी होते. या विद्यार्थ्यांचे भविष्य आता या निकालावर अवलंबून आहे. विशेषतः बारावीचे विद्यार्थी आता विविध व्यावसायिक आणि पदवी अभ्यासक्रमांसाठी प्रवेश प्रक्रियेच्या तयारीत असतील.
उच्च शिक्षणाच्या वाढत्या संधी लक्षात घेता, विद्यार्थ्यांना वेळेत निकाल मिळावा यासाठी शिक्षण मंडळ प्रयत्नशील आहे. विशेषत:, इंजिनिअरिंग, वैद्यकीय, फार्मसी, आयटी यासारख्या व्यावसायिक अभ्यासक्रमांच्या प्रवेश प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार आहेत, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना निकाल वेळेत मिळणे महत्त्वाचे आहे.
निकाल पाहण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी काय करावे?
निकाल जाहीर होताच विद्यार्थ्यांना राज्य मंडळाच्या अधिकृत वेबसाइटवर तो पाहता येईल. त्यासाठी विद्यार्थ्यांनी खालील पद्धत अनुसरावी:
- महाराष्ट्र राज्य माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शिक्षण मंडळाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या (www.mahahsscboard.in)
- होमपेजवर “Results” या सेक्शनवर क्लिक करा
- SSC (१० वी) किंवा HSC (१२ वी) निकालाच्या लिंकवर क्लिक करा
- आपला बैठक क्रमांक आणि जन्मतारीख प्रविष्ट करा
- सबमिट बटनावर क्लिक करा
- आपला निकाल स्क्रीनवर दिसेल
- निकालाची प्रिंटआउट घेण्यासाठी प्रिंट बटनावर क्लिक करा
शिक्षण मंडळाने विद्यार्थ्यांना आणि पालकांना नियमितपणे अधिकृत संकेतस्थळाची पाहणी करण्याचे आवाहन केले आहे. त्याचबरोबर, निकालाबाबत अफवांवर विश्वास न ठेवण्याचे सूचित केले आहे. कोणत्याही माहितीसाठी केवळ अधिकृत माध्यमांचाच वापर करावा.
निकालानंतर करिअर मार्गदर्शन
निकाल जाहीर झाल्यानंतर विद्यार्थ्यांसाठी करिअर मार्गदर्शन शिबिरे आयोजित करण्याचे नियोजन शिक्षण विभागाने केले आहे. या शिबिरांमध्ये विद्यार्थ्यांना विविध करिअर ऑप्शन्सबद्दल माहिती देण्यात येईल. विशेषत:, दहावीनंतर कोणती शाखा निवडावी आणि बारावीनंतर कोणत्या अभ्यासक्रमाला प्राधान्य द्यावे, याबाबत तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन उपलब्ध होईल.
याशिवाय, राज्य सरकारने एक विशेष हेल्पलाइन सुरू करण्याचे योजले आहे, जिथे विद्यार्थी आणि पालक त्यांच्या प्रश्नांसाठी संपर्क साधू शकतील. ही हेल्पलाइन निकाल जाहीर झाल्यापासून पुढील एक महिन्यासाठी कार्यरत राहील.
अभ्यासक्रमात सुधारणा
आगामी शैक्षणिक वर्षापासून शिक्षण मंडळाने अभ्यासक्रमात काही महत्त्वपूर्ण बदल करण्याचे निश्चित केले आहे. नवीन राष्ट्रीय शिक्षण धोरण २०२० नुसार, अभ्यासक्रमात कौशल्य विकासावर अधिक भर देण्यात येणार आहे. त्यासोबतच, विद्यार्थ्यांमध्ये संशोधन वृत्तीचा विकास व्हावा यासाठी प्रकल्प-आधारित शिक्षणावर भर दिला जाणार आहे.
“आमचा प्रयत्न आहे की, विद्यार्थ्यांना केवळ पुस्तकी ज्ञान नाही तर व्यावहारिक कौशल्ये देखील शिकवावीत, जेणेकरून ते आंतरराष्ट्रीय स्तरावर स्पर्धा करू शकतील,” असे शिक्षण मंडळाचे अध्यक्ष गोसावी यांनी सांगितले.
शिक्षणाचा दर्जा सुधारण्यासाठी शिक्षकांना देखील विशेष प्रशिक्षण देण्यात येणार आहे. उन्हाळी सुट्टीच्या काळात शिक्षकांसाठी कार्यशाळा आयोजित करण्यात येतील, जिथे त्यांना नवीन शिक्षण पद्धती आणि तंत्रज्ञानाच्या वापराबाबत प्रशिक्षण दिले जाईल.
शासनाचे प्रयत्न
महाराष्ट्र शासनाने शिक्षणाच्या गुणवत्तेत सुधारणा करण्यासाठी अनेक पावले उचलली आहेत. गेल्या वर्षी शालेय पायाभूत सुविधांसाठी मोठ्या प्रमाणात निधी उपलब्ध करून देण्यात आला होता. त्याचबरोबर, डिजिटल शिक्षण प्रणालीला प्रोत्साहन देण्यासाठी विशेष योजना राबवण्यात आल्या होत्या.
“शिक्षण ही सामाजिक विकासाची गुरुकिल्ली आहे. त्यामुळे आम्ही महाराष्ट्रातील शिक्षण प्रणालीचा दर्जा उंचावण्यासाठी कटिबद्ध आहोत,” असे शालेय शिक्षण मंत्री म्हणाले. त्यांनी पुढे सांगितले की, येत्या शैक्षणिक वर्षात सरकारचा प्रयत्न असेल की प्रत्येक विद्यार्थ्याला गुणवत्तापूर्ण शिक्षण मिळावे.
अशा प्रकारे, दहावी आणि बारावीच्या निकालांची प्रतीक्षा करणाऱ्या महाराष्ट्रातील लाखो विद्यार्थ्यांसाठी सकारात्मक बातमी आली आहे. निकाल लवकर जाहीर होणार असल्याने विद्यार्थ्यांना त्यांच्या पुढील करिअरचे नियोजन करण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळेल. विद्यार्थ्यांनी या संधीचा पूर्ण फायदा घ्यावा आणि आपल्या भविष्यासाठी चांगल्या प्रकारे नियोजन करावे, असे आवाहन शिक्षण मंडळाने केले आहे.